بررسی تاثیر برخی عوامل فیزیوگرافی بر خصوصیات کمی وکیفی گونه بلوط بلند مازو (مطالعه موردی: جنگل های درکش در خراسان شمالی)

به منظور مدیریت صحیح و اصولی در جنگل های درکش شناخت عوامل موثر در پراکنش گونه ها از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین شناخت عوامل موثر فیزیوگرافی بر خصوصیات کمی و کیفی گونه های جنگلی از جمله بلوط می تواند ما را در مدیریت بهتر این نوع جنگل ها یاری کند. برای بررسی خصوصیات کمی کیفی گونه بلوط بلند مازو (Quercus castaneifolia) در منطقه درکش، فاکتورهای شیب، جهات جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا به عنوان فاکتورهای تاثیرگذار بر ساختار والگوی پراکنش درختان در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت.بنابراین نقشه های شیب در چهار کلاسه (12-0.30، 60.12-30 و بالاتر از 60) جهت جغرافیایی در 4 جهت (جهت اصلی)، ارتفاع از سطح دریا (در دو کلاسه کمتر از 1700 متر و بیشتر از 1700 متر از سطح دریا) در محیط GIS تهیه و پس از تلفیق نقشه های فوق، واحدهای شکل زمین (نقشه واحدهای همگن) آماده شد از روش استرافیکاسیون (مونه بندی) برای نمونه برداری استفاده شد. در مجموع 22 واحد همگن مشخص و سپس در هر واحد همگن 3 قطعه نمونه دایره ای به مساحت 10 آر برداشت شد. در هر قطعه نمونه مشخصه های تعداد در هکتار، متوسط قطر برابر سینه، متوسط قطر تاج، درصد تاج پوشش، مقدار زاداوری، درصد درختان سالم و شاداب، درصد درختای آفت زده اندازه گیری و ثبت شد. بررسی نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر مشخصه های تعداد در هکتار، میزان زادآوری، سطح تاج پوشش و زادآوری و درصد درختان با شادابی متوسط تاثیرگذار بوده، عامل شیب بر مشخصه های قطر برابر سینه، تعداد و ارتفاع درختان و درصد تاج پوشش درصد درختان با شادابی متوسط و نیز درصد درختان آفت زده درختای بلوط موثر و رابطه معنی داری دارد. ولی تاثیر عمل شیب بر دیگر مشخصه ها معنی دار نیست. جهت جغرافیایی بر مشخصه های درصد تاج پوشش، تعداد و ارتفاع درختان، قطر برابر سینه، درصد درختان شاداب و آفت دیده تاثیرگذار بوده ولی بر سایر مشخصه های کیفی بی تاثیر است.

کلیدواژه ها:

جنگل بلوط ، ارتفاع از سطح دریا ، شیب ، جهت ، عوامل فیزیوگرافی ، واحدهای شکل زمین