بررسی و تعیین آستانهی کنترلکنندهی کاربری اراضی در گسترش خندقها (مطالعهی موردی: منطقهی نیریز استان فارس)

بالاترین میزان فرسایش خاک در کشورهای در حال توسعه رخ داده است. در ایران نیز طی دهه های اخیر، این روند افزایش چشمگیری داشته است. در این میان، فرسایش های آبی، و به ویژه فرسایش خندقی، موجب تغییرات قابل ملاحظه در اراضی و پیامدهای زیان بار اقتصادی و اجتماعی سنگینی شده است. بدین منظور این تحقیق به بررسی و تعیین آستانه ی کنترل کننده ی کاربری اراضی در گسترش خندق ها در منطقه ی نی ریز، واقع در شرق استان فارس پرداخته است. نتایج موید این موضوع است که مقادیر آستانه ی کنترل کننده ی کاربری اراضی با گسترش خندق ها رابطه ی معنی دار دارند؛ به طوری که وجود اراضی بایر و زراعی (دیم زارهای کم بازده)، باعث گسترش خندق ها می گردند. نتایج نشان داد در صورتی که به طور متوسط، در محدوده ی ایجاد خندق، مساحت اراضی بایر به بیش از 192/0 هکتار و اراضی زراعی به بیش از 086/0 هکتار برسد و مساحت پیشانی خندق ها از مرز 018/0 هکتار فراتر رود؛ گسترش و پیشروی خندق ها را شاهد خواهیم بود. لذا توصیه می شود اراضی بایر و دیم زارهای کم بازده، به مراتع تبدیل شوند و راهکارهایی چون استفاده ی صحیح از اراضی، متناسب با پتانسیل آن ها، حفظ پوشش گیاهی و مدیریت مناسب مراتع، در اولویت برنامه های مدیریتی و حفاظتی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور قرار گردد.

کلیدواژه ها:

آستانه ، فرسایش خندقی ، کاربری اراضی ، گسترش ، نی ریز