بررسی کارایی پودر و خاکستر ساقه گیاه زرشک در حذف رنگ رادیواکتیو قرمز 195 از محیط های آبی: مطالعه سینتیک و ایزوترم های جذب

سابقه و هدف: امروزه تامین آب سالم و بهداشتی به علت افزایش جمعیت و ورود آلاینده های مختلف به آب موضوع مهمی می باشد. در این میان یکی از آلاینده هایی که به شکل نگران کننده ای در حال افزایش می باشد، آلاینده های با پایه آلی می باشد. سالیانه مقادیر زیادی فاضلاب از منابع خانگی، کشاورزی و صنعتی وارد محیط زیست می شود که حاوی غلظت بالایی از مواد شیمیایی آلی و غیرآلی نظیر حلال های هیدروکربنه، سیانید، فلزات سنگین، حشره کش ها و رنگ ها هستند. وجود رنگها در منابع آبی از نظر زیبایی شناختی ناخوشایند می باشند. این ترکیبات سمی بوده و در صورت تماس طولانی مدت باعث سوزش پوست و چشم و ایجاد حساسیت های پوستی می شوند و علاوه برآن بسیاری از آنها جهش زا و سرطان زا هستند. این مطالعه به منظور حذف رنگ Reactive195 Red از محلول های آبی توسط پودر و خاکستر حاصل از ساقه گیاه زرشک انجام شده است. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربیجهت حذف رنگ راکتیو رد 195 از پودر و خاکستر حاصل از ساقه گیاه زرشک استفاده شد. اثر متغیرهای مختلفی از جمله pH(3-11) ،زمان تماس(5-120دقیقه) ، غلظت های مختلف رنگ رادیواکتیو قرمز 195(10-30-40-50میلی گرم در لیتر)، جرم جاذب(1-2-3-4گرم بر لیتر) و دمای محلول(15-25-35درجه سانتی گراد) مورد مطالعه قرار گرفت. در نهایت ایزوترم و سینتیک فرایند جذب نیز مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بیشترین درصد حذف رنگ راکتیو رد 195 و اسیدهیومیک به ترتیب در pH برابر 3 و 7 بدست آمد. با افزایش زمان تماس در ابتدا میزان حذف برای هر دو جاذب (پودر و خاکستر ساقه گیاه زرشک) سریع و در ادامه به روند ثابتی رسید. با افزایش غلظت آلاینده و دوز جاذب، ظرفیت جذب به ترتیب افزایش و کاهش یافته است. افزایش دما نیز منجر به کاهش ظرفیت جذب شد. در بررسی انجام شده برای ایزوترم و سینتیک جذب مشخص شد که در فرآیند جذب رنگ راکتیو رد 195 توسط پودر و خاکستر ساقه گیاه زرشک، ضریب همبستگی مدل فروندلیچ بالاتر از مقدار آن برای مدل لانگمویر بوده که این امر بیانگر تناسب بهتر مدل جذب فروندلیچ جهت توصیف تعادل جذب می باشد. در بررسی سینتیک انجام شده مشخص شد که جذب رنگ راکتیو قرمز 195 بر روی هر دو جاذب (پودر و خاکستر ساقه گیاه زرشک)، از سینتیک شبه درجه دو تبعیت می نمود. نتیجه گیری: با توجه به کارایی مناسب پودر و خاکستر ساقه گیاه زرشک حاصل از این تحقیق و همچنین ارزان قیمت و در دسترس بودن آن، می توان از آن به عنوان یک جاذب موثر جهت حذف رنگ راکتیو رد 195 از محلول های آبی استفاده نمود.