بررسی ارقام مختلف کلزای پاییزه در سه سطح آبیاری

به منظور ارزیابی صفات مرتبط با تنش کمبود آب در ارقام پائیزه کلزا، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید. آزمایشی به صورت فاکتوریل با 12 رقم کلزای پاییزه و 3 سطح تنش کمبود آب (50FC٪)، تنش ملایم کمبود آب (75FC٪) و فاقد تنش (100FC٪) با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. برای کنترل رطوبت خاک از بلوک‌های گچی استفاده شد. تنش کمبود آب از مرحله شروع ساقه‌روی تا رسیدگی فیزیولوژیکی اعمال گردید. نتایج نشان داد بین ارقام و سطوح تنش از نظر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود دارد. تجزیه واریانس داده ها تنوع ژنتیکی بالایی را برای صفات موردمطالعه بین ژنوتیپ‌ها نشان داد، که از این تنوع می‌توان در برنامه‌های اصلاحی استفاده کرد. در این تحقیق بیشترین تعداد خورجین در بوته مربوط به ارقام Orient و SLM046 به ترتیب با 274/11 و 234/89، و کمترین آن مربوط به ارقام Fornax و Olera به ترتیب با 33/66 و 24/44 بودند. هم‌چنین ارقام SLM046 و Orient دارای بیشترین تعداد دانه در خورجین و Fornax و Dexter درای کمترین تعداد دانه در خورجین بودند. رقم Olera بیشتنرین وزن هزار دانه را به خود اختصاص داد، در حالیکه ارقام Opera, Elite, Licord, Okapi و SLM046 پایین‌ترین وزن هزار دانه را داشتند. اثر متقابل رقم در سطوح تنش برای صفات عملکرد دانه در بوته و میزان پرولین معنی‌دار گردید. به عبارت دیگر ارقام از نظر این دو صفت دارای واکنش‌های متفاوتی در سطوح مختلف تنش بودند. از این رو گزینش ارقام برای صفات مذکور باید با ملحوظ داشتن سطوح مختلف تنش انجام گیرد. برای عملکرد دانه در بوته، ارقام Orient و SLM046 پایداری بیشتر در سطوح مختلف تنش از خود نشان دادند. همچنین برای میزان پرولین Elite و Dexter دارای پایداری بیشتر نسبت به سطوح مختلف تنش بودند.

کلیدواژه ها:

کلزا ، تنش کمبود آب ، صفات فیزیولوژیکی