کاربرد مدل AHP در مدیریت شهری و توسعه پایدار: مطالعه موردی منطقه ۷ تهران

در دهه های اخیر توسعه شهری چنان شکل یافته که منجر به ایجاد ناهماهنگی هایی در چگونگی استفاده از زمین های شهری شده است. یکی از راهکارهای عمده در این زمینه ایجاد فضای سبز و افزایش آن در جوامع پرجمعیت است. پارکها علاوه بر زیبایی و اثر تفریحی، تاثیر مستقیمی بر سلامت جسمی و روحی افراد دارند. از این رو پرداختن به این کاربری در شهرها خصوصاً کلان شهری چون تهران با توجه به استانداردها و اندازه مطلوب آن در حد جمعیت آن منطقه و سرانه در نظر گرفته شده برای فضای سبز و همچنین نیاز ساکنین در حد همسایگی، محله ای ، ناحیه ای و منطقه ای امری ضروری و مهم به شمار می رود. عدم مکان گزینی مناسب مراکز خدمات شهری در اکثر شهرها خصوصاً در شهرهای بزرگ و مسلط ملی (تهران) و ناحیه ای، معضلات فراوانی را در رفت و آمدهای داخل شهرها ایجاد کرده و منجر به از بین رفتن نیروهای انسانی و منابع مالی شده است. از بین خدمات و تسهیلات مختلف شهری، فضای سبز، علاوه بر اهمیت تفریحی و نقش مهمی که در کاهش فشار روحی و روانی شهروندان دارد، باعث حفظ تعادل محیط زیست شهری و تعدیل آلودگی هوا، کاهش میزان سرب، مقابله با جزایر گرمایی در داخل شهر و افزایش رطوبت نسبی می شود. تهران بعنوان پایتخت و بزرگترین شهر کشور که بیشترین جمعیت شهری را به خود اختصاص داده است از ناسازگاری کاربریهای زمین شهری، مکانیابی غیر اصولی و عدم رعایت سلسله مراتب کارکردی خدمات شهری رنج می برد. در رابطه با مسئله فضای سبز و بهینه سازی و پراکنش مناسب فضایی این کاربری در سطح شهر یا منطقه شهری مسائل و مشکلاتی وجود دارد که می توان به محدودیت هایی در اجرای برنامه ها، توجه نداشتن و یا کمتر توجه داشتن به کاربری فضای سبز و همچنین کمبود بودجه اشاره کرد. با توجه به اینکه منطقه 7 شهرداری به لحاظ فضای سبز از عدم تعادل و ناهماهنگی بیشتری از بعد توزیع فضایی و پراکندگی آن با توجه به جمعیت و مساحت منطقه برخوردار است، ارزیابی و مکان یابی فضاهای سبز شهری اهمیت بسزائی دارد. در این تحقیق با استفاده از مدلهای AHP به بررسی این مسئله پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

ارزیابی و مکان یابی ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، مدل AHP ، منطق فازی ، توسعه پایدار