بررسی تطبیقی ساختار گزارش پیشرفت تحصیلی در مدارس ابتدایی دو کشور ایران و آلمان فدرال

تغییرات نظام ارزشیابی کلاسی برای بهبود وضعیت یادگیری دانش آموزان ، پدیده ای است که امروزه در اکثر کشور های جهان مشاهده می شود(سیف، 1382). سیاست های آموزشی، ارزشیابی پیشرفت دانش آموزان در طول سال تحصیلی هم از جهت برنامه ریزی آموزشی و هم در راستای ایجاد محیطی عادلانه در رشد همه جانبه دارای اهمیت بوده و قابل مطالعه میباشد، در کشور ما با تأخیری نسبتا طولانی این مسیر در پیش گرفته شده است. در سال 1380 با صدور مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش، تغییر مقیاس کمی به کیفی در دوره ابتدایی آغاز شد و از سال 1382 به بعد به اجرا در آمد. از آن زمان تا کنون، جریان اجرای این طرح در طی این سال ها با موفقیت ها و کاستی هایی روبرو بوده است.پژوهش حاضر، به بررسی کاربرد ابزار سنجشی «کارنامه ی توصیفی» که زیربنای ارزیابی عملکرد تحصیلی دانش آموزان برپایه ی پیشرفت یا پس رفتی که در قیاس با وضعیت خود می پردازد و تمرکز آن بر ابزار «گزارش پیشرفت تحصیلی» در نظام ارزشیابی توصیفی در ایران در مقایسه با آلمان فدرال است . با گذشت بیش از یک دهه از زمان تصویب این ابزار سنجشی در مدارس ایران، نتایج ارزشیابی های به عمل آمده توسط پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش نشان داده است که با وجود چندین سال اجرای آزمایشی ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی، ماهیت این نوع ارزشیابی هنوز به لحاظ مفهومی و تعریف آن بر اساس یک یا تلفیقی از چند نظریهیادگیری، برای مسئولان آموزشی ، اولیای مدارس (معلمان و مدیران ) و نیز اولیای دانش آموزان روشن نیست . مسؤولان برنامه ریزی و مجریان معتقدند که : «... تا کنون طرح ارزشیابی توصیفی در مدارس کشور به خوبی عملیاتی نشده ویکی از علل آن را تعلیم ندیدن صحیح اجرایی کردن ارزشیابی کیفی در مدارس است». (قربان، 1389) به علاوه، مطابق گزارش های نتایج ارزشیابی، اجرای آزمایشی ارزشیابی توصیفی در سال 85-1384 نشان داده است که این طرح در تحقق برخی از اهداف پیشبینی شده از سوی شورای عالی و معاونت آموزش عمومی و تحصیلی موفق و در بسیاری از موارد ناموفق بوده است بر اساس این گزارش ، در سه سال اجرای آزمایشی ارزشیابی توصیفی، اکثر اهداف پیش بینی شده مهم کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش تحقق نیافته اند و یا زمینه های تحقق آنها هنوز فراهم نشده است. از این روی، می توان تحقیق حاضر را گام کوچکی در جهت بدست آوردن تصویری از اهداف و نیز دلایل موفقیت ها و ناکامیابی های این طرح دانست. جهت سنجش موفقیت ها و ناکامیابی های این روند، جریان مشابهی چون اصلاح نظام آموزشی در کشور دیگری، همانند آلمان فدرال که در این زمینه از پیشینه ی بیشتری برخوردار است، می تواند سودمند واقع شود.

کلیدواژه ها:

ارزشیابی ، ارزشیابی توصیفی ، مدارس ابتدایی ، ایران ، آلمان