ارزیابی ریسک زیست محیطی خط لوله انتقال نفت دزفول در استان خوزستا با استفاده از GIS

هدف از این مطالعه ارزیابی ریسک زیست محیطی خط لوله انتقال نفت دزفول شمالی می باشد. در این مطالعه ضمن استفاده از روش FMEA برای ارزیابی ریسک از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای تولید نقشه های م ورد نیاز مربوط به ریسک های محیطی استفاده شد. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی شاخص های محیطی مختلف در روش FMEA مورد مقایسه و اولویت بندی قرار گرفت. شاخص های مورد بررسی در این تحقیق شامل مراکز جمعیتی، مناطق حساس زیست محیطی مانند رودخانه ها، زیستگاه حیات وحش، رویشگاه و اکوسیستم های خاص، مناطق با پتانسیل لرزه خیزی بالا و مناطق ارزشمند مانند مناطق تاریخی و باستانی، اراضی ک شاورزی و ... می باشند. از میان شاخص های مورد ارزیابی شاخص مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به علت مجاورت 58/31 کیلومتر از خط لوله از داخل منطقه حفاظت شده کرخه و تقاطع در 4 نقطه با رودخانه دائمی کرخه بیشترین امتیاز (0/9) را به خود اختصاص داد. رتبه دوم شاخص های ریسک دار مربوط به مراکز جمعیتی می باشد که دارای ریسک بالایی می باشد که در مجموع امتیاز به کلیه طبقات اختصاص یافته است. در نهایت ا متیاز دهی به ریسک زیست محیطی برای شاخص های مراکز جمعیتی سطح ریسک بالا، م ناطق ح ساس زیستی سطح ریسک خیلی بالا و برای مناطق ارزشمند سطح ریسک ضعیف را پیش بینی کرده است. با استفاده از نرم افزار GIS و لایه های رقومی محیطی محدوده ه ای ریسک دار بر ری خط لوله در سال 1392 مشخص و در نهایت با روی هم گذاری این لایه ها ریسک نهائی بر روی مسیر خط لوله مکان دار شد. جمع بندی خطر ریسک به صورت تلفیقی از عوامل محیطی با استفاده از نقشه تلفیقی در روش روی هم گذاری نشان می دهد که تقریباً 137/52 کیلومتر از طول مسیر خط لوله دارای ریسک متوسط می باشد و مناطق با ریسک بالا تنها 5/12 کیلومتر از طول مسیر خط لوله را در بر می گیرد. با توجه به اطلاعات و نتایج به دست آمده از ارزیابی ریسک زیست محیطی خط لوله انتقال نفت دزفول شمالی استفاده از روش تجزیه و تحلیل FMEA جهت شناسایی ریسک زیست محیطی مناسب به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی ریسک زیست محیطی ، خط لوله انتقال نفت ، روش GIS ، FMEA ، مدیریت ریسک