اسکان غیر رسمی چالشی فراروی توسعه پایدار شهری (محله اسکان غیر رسمی بی سیم شهر زنجان)

توسعه سریع شهری، در چند دهه معاصراز ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، محیطی و ... زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده است. مطرح شدن توسعه ی پایدار، به عنوان شعار اصلی هزاره ی سوم نیز ناشی از اثرات شهرها برگستره زیست کره و ابعاد مختلف زندکی انسانی است. بدون شک بحث از پایداری و توسعه ی پایدار بدون توجه به شهرها و شهرنشینی بی معنی خواهد بود. بر اساس برآوردهای سازمان های بین المللی فعال در زمینه اسکان بشر، حدود یک میلیارد نفر از جمعیت جهان اکنون در زاغه ها و حاشیه های شهری یا به صورت اسکان غیررسمی زندگی می کنند و به تعبیری شهر در هر کشوری به محل تمرکز ثروت و ا نباشت فقر تبدیل شده است و همین امر پیامدهای نامطلوبی را با خود به همراه داشته که در زمینه های اجتماعی و کالبدی آنها نمود پیدا می کند. شهر زنجان نیز به نحو گسترد ای با معل ذکر شده مواجه است، در حال حاضر مناطق اسکان غیر رسمی شهر زنجان، بیسیم در شمال شرقی، صفرآباد در شمال غربی، خاندره در جنوب و کوی فاطمیه در جنوب غربی مساحتی در حدود 375 هکتار (6 درصد از مساحت شهر زنجان) و همچنین جمعیتی در حدود 77952 نفر (23 درصد از جمعیت شهر زنجان) را شامل می شوند و محله بیسیم حدود 37 هکتار و مساحت 1% از شهر را شامل می شود؛ که مطالعات حاصل از بررسی محله بی سیم در این پژوهش ارائه گردیده است. صرف نظر از علل شکل گیری این سکونتگاه ها در مقیاس کلان و راهکارهایی که باید در سطح کلان و ملی برای جلوگیری از شکل گیری این آسیب اندیشیده شود، در مقیاس خرد و در جهت بهبود شرایط این سکونتگاه ها گام نخست شناسایی دقیق آسیب (اسکان های غیررسمی) از ابعاد مختلف می باشد، چرا که این مناطق خصوصاً منطقه ی بیسیم در اثر فشار اقتصادی به عنوان منطقه ی اسکان غیررسمی شکل گرفته شده است ولی در اثر فشار اجتماعی به عنوان منطقه ای رسمی در شهر شناخته شده است که در ادامه به این مبحث خواهیم پرداخت. لذا در این مقاله سعی شده است تا با مطالعه و دسته بندی شاخص های توسعه ی پایدار به آسیب شناسی توسعه در ایران، به طور اخص در شهر زنجان و با تمرکز بر محله ی بیسیم شهر زنجان پرداخته و با شناسایی دقیق منطقه ی هدف (محله ی بیسیم) از ابعاد مختلف، به ریشه یابی دلایل محرومیت در این مناطق بپردازیم.

کلیدواژه ها:

توسعه ، توسعه ی پایدار شهری ، محرومیت ، شهرنشینی ، مناطق اسکان غیررسمی ، زنجان