پهنه بندی مکانی بارش و دما با استفاده از روش های آمار مکانی در شمال استان اردبیل

اندازه گیری متغیرهای آب و هوایی به صورت نقطه ای صورت می گیرد، بنا براین استفاده از روش های پهنه بندی برای برآورد مقادیر اینمتغیرها در نقاط فاقد آمار ضرورت دارد. در این تحقیق تغییرات مکانی مقادیر میانگین بارش سالانه و دما در شهرستان های بیله سوار،پارس آباد و گرمی مدل سازی و تشریح می گردد. به این منظور از آمار 13 ایستگاه باران سنجی و 3 ایستگاه سینوپتیک استفاده شد. درابتدا نرمال سازی داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS18 انجام گرفت. همچنین به منظور برآورد مقادیر بارندگی سالانه و میانگین دما از روشهای درون یابی وزنی معکوس فاصله و روش های زمین آمار شامل روش های کریجینگ و کوکریجینگ معمولی، ساده و جهانیاستفاده شد. سپس تجزیه و تحلیل های آمار مکانی شامل بررسی ساختار مکانی مقادیر بارش سالانه و میانگین دما با استفاده از ترسیمواریوگرام داده ها و تهیه نقشه پارامترها انجام گرفت. ارزیابی صحت نقشه ها نیز با استفاده از روش ارزیابی متقابل (Cross validation) جذرمیانگین مربعات خطا (RMSE)، خطای اریب یا انحراف (MBE)، میانگین خطای مطلق (MAE) انجام شد. نتایج نشان داد که بهترین مدلواریوگرام مدل گوسی می باشد و داده ها نیز از ساختار مکانی قوی برخوردار هستند. از بین روش های آمار مکانی مناسب ترین روش برایبارش کریجینگ ساده و برای دما کوکریجینگ ساده و کریجینگ عام می باشد. با توجه به نقشه های حاصل از پهنه بندی در مجموعروش های آمار مکانی روش های مناسبی برای تعمیم داده های نقطه ای بارش و دما در منطقه می باشند.

کلیدواژه ها:

اردبیل ، درونیابی ، روش عکس فاصله وزنی ، کریجینگ و کوکریجینگ