ارزیابی تأثیر تنش آبی بر خصوصیات مورفولوژیک ریشه در ژنوتیپ های جو بهاره (.Hordeum vulgare L)

خشکی یکی از موانع جدی برای تولید محصولات کشاورزی در دنیا است و با توجه به تغییر اقلیم در آینده، اهمیت آن روبه افزایش است. به منظور بررسی تأثیر تنش آبی بر خصوصیات مورفولوژیکی ریشه جو، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایهطرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش 12 ژنوتیپ و 3 سطح تنش (آبیاری کامل، آبیاری بر اساس60 و 80 درصد تخلیه آب قابل نگهداری) به کار رفت و صفات تعداد انشعابات ریشه، طول، قطر، حجم، سطح، وزن خشکریشه، نسبت ریشه به اندام هوایی و نسبت طول ریشه به ارتفاع بوته مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان دادکه کلیه صفات در سطوح تنش اختلاف معنی داری داشتند. بین ژنوتیپ ها از لحاظ همه صفات به جز طول ریشه و نسبت ریشهبه اندام هوایی اختلاف معنی دار مشاهده گردید. اثرمتقابل ژنوتیپ و تنش در هیچ کدام از صفات معنی دار نشد. همچنین، باافزایش سطح تنش تعداد انشعابات ریشه، طول ریشه، نسبت ریشه به اندام هوایی و نسبت طول ریشه به ارتفاع بوته افزایش وقطر، حجم، سطح و وزن خشک ریشه کاهش یافت. نتایج ضرایب همبستگی نشان داد از بین صفات مورد مطالعه بیشترینهمبستگی را در هر سه سطح تنش، حجم ریشه با سطح ریشه نشان داد. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها را در هر سه سطح تنش در 2 گروه مجزا قرار داد. ژنوتیپ های 6، 8، 9، 10 و 11 به دلیل داشتن مقادیر بالا در کلیه صفات در تنش 60 و 80 درصد بهعنوان ژنوتیپهای متحمل به خشکی معرفی شدند. همچنین، ژنوتیپ های 2 و 4 در تنش 60 درصد و ژنوتیپ های 1، 2، 3، 4، 5، 7 و 12 در تنش 80 درصد به عنوان ژنوتیپ های حساس به خشکی شناسایی شدند.

کلیدواژه ها:

تنش آبی ، جو ، خصوصیات مورفولوژیک ریشه