زمینهساری راهبردی عملی برای احیای منظر بومی

طبیعت در بسیاری از شهرها،چالشها و شرایط سخت محیطی را بر انسان تحمیل می کند، به طوری که رابطه انسان در چنین محیطهایی می بایست در جهت نیروهای طبیعی و براساس ایجاد یک هم زیستی پایدار برای بهبود شرایط باشد. طبیعت، به عنوان بستر پذیرای انسان، در اقلیمهای مختلف، رفتارهای متفاوتی از خود بروز میدهد. رابطه انسان در گذشته با معماری بومی در جهت هم زیستی با طبیعت بوده است. در شرایط کنونی که تکنولوژی و زیرساختهای جدید در دست انسان است، انتظار می رودشرایط بهینهسازی محیط و احیای رابطه از دسترفته انسان با طبیعت، با مصرف انرژی کمتر انجام گردد. ریچارد بودکر، معمار منظر آلمانی، با شناخت طبیعت خشن و چالش برانگیز عربستان، با طراحی زمینهگرای خود در شهر ریاض، سعی در بهسازی شرایط محیطی دارد. وی در طرحهای خود کیفیت جغرافیایی مکان را مورد توجه قرار می دهد و با قراردهی نشانههای هویتی آن را به صورتی آشنا برای مخاطب تبدیل می کند. در طراحی او اصالت واحههای عربستان که تنها راه زندگی قومیتها در بیابانهای وسیع و یک الگوی زیستی پایدار بوده است حفظ شده و به یک مدل اکولوژیکی برای طراحی مناطق بیابانی تبدیل میشود. ایدههای او در جهت اصالتبخشی به کاراکتر منظر موجود و یک خوانش تطبیقی با محیط طبیعی ا ت. علاوه بر آن، طراحی او از یک واحه منزوی شده در بیابان فراتر رفته و باطراحی لبههای سایت، آن را وارد منظر شهری می کند و با روی هم قراردادن لایههای عینی و ذهنی، فضای زیست انسانی را همان گونه که در گذشته واحهها با یکدیگر در ارتباط بودند، شکل میدهد. بودکر اولین معمار منظر در عربستان است که به تلفیق زمینهگرایی با جنبههای تکنولوژیک میپردازد. طراحی منظر برای او هم دارای نشانههای زیباشناسانه و هویتگرا برای مردم منطقه و هم دارای عملکرد و خواناسازی و هم به عنوان ابزاری است که در پی ایجاد توافق جمعی، باعث احیای زیست انسانی درطبیعت میشود. در این نوشتار برآن است با تحلیل مهمترین پروژه بودکر در عربستان یعنی کوی دیپلماتها در ریاض، ایدههای مورد نظر او در طراحی مناظر بیابانی با رویکرد توسعه پایدار مورد بررسی قرار دهد.

کلیدواژه ها:

منظر طبیعی ، طراحی زمینهگرا ، طراحی هویت گرا ، مدل اکولوژیکی ، منظر بومی