بررسی جایگاه نور در باز زنده سازی بناهای تاریخی؛ نمونه موردی پل قدیم دزفول

عدم نور پردازی کارآمد در بناهای تاریخی باعث بلا استفاده ماندن این آثار و محروم شدن از یک فرصت بهره برداری مناسبی از آن بنای با ارزش تاریخی در زمانی که از نور خورشید بی بهره ایم می باشد. نور نامناسب، خیره کننده یا کم ایجاد نا امنی و کاهش وضوح بینایی می نماید و عمق و فاصله را مبهم می سازد در نتیجه ما به تصور محیطی ناخودآگاه و خیال پردازی بساوایی روی می آوریم. در این مقاله به بررسی این مساله می پردازیم که آیا نور می تواند در ارتقاء سطح باززنده سازی بناهای تاریخی مؤثر باشد؟ اغلب در نورپردازی بناهای تاریحی برای هر بنا، چراغ خاصی طراحی می شود. تا آنجا که ممکن است از نمایاندن آن خودداری می شود تا بنا هرچه بیشتر بتواند هویت خود را نشان دهد. تا جایی که امکان دارد چراغ را روی بنا نصب نمی کنیم. زیرا ممکن است هنگام تعویض چراغ به بنا آسیب برسانیم. کمترین آسیب هنگامی است که چراغ روی کف قرار می گیرد. البته در مواردی که کف بنا نیز از نظر تاریخی تعریف شده باشد این کار توصیه نمی شود. قرار گیری نوری باید به نحوی باشد که ایجاد حس زیبایی بصری و گاهی پوشانیدن حفره ها و ترک های ناشی از فرسودگی که با چشم دیده می شوند را برای بینندگان آن مهیا نمایند.در کل نورپردازی بنای تاریخی باید به گونه ای طراحی شود تا کمترین آسیب و اغتشاش در بنا و بیشترین استفاده و کاربرد مثبت را برای مصرف کنندگان خود در پی داشته باشد. البته استانداردهای روشنایی مانند حذف خیرگی و آلودگی نوری نیز باید مورد توجه قرار گیرد. نظریات بهسازی و بازآفرینی بافت های کهن و قدیمی، گاه به طور صریح و گاه به طور ضمنی در تفکرات برخی اندیشمندان ارائه شده است. که به عنوان مثال در زیر به چند نمونه اشاره می کنیم: کوین لینچ و جین جکوبز از جمله اندیشمندان و نظریه پردازان قرن بیستم هستند که در زمینه بهسازی و نوسازی شهری بر اساس شهرسازی انسانگرا اظهار نظر کرده اند. به اعتقاد لینچ باید در جریان بهسازی و نوسازی شهری، برنامه ریزی با مشارکت مردم و مشاوره با متخصصان و هماهنگی با مسئولان و مردم شهر صورت گیرد (شماعی 1385). جین جکوبز (1961)، در زمینه بافت های فرسوده و قدیمی و در اصطلاح وی بافت های مسئله دار مزمن به اصل روابط انسانی همسایگی موضوع خود ترمیمی و مشارکت مردم در امر بهسازی و بازآفرینی تأکید داشت(پاکزاد، 1386).در سال 1996، استیون تیزدل، همراه با گروه کاری خود با ارزیابی مجدد کیفیت محله های تاریخی شهری میدان پاپونیر و محله پاسترز را در شهرهای سیاتل و نیویورک آمریکا مورد بررسی قرار داده و آن را در اثری با همین عنوان منتشر نمود(حبیبی و دیگران 1386).