شناخت عوامل موثر بر سرزندگی و پویایی بافت های تاریخی ( نمونه موردی بافت تاریخی کرمان)

بافت های تاریخی میراثی گرانبها از مدنیت و شهرنشینی و جزیی از پشتوانه ملی و فرهنگی کشور هستند که علاوه بر رویکرد زیبا شناختی ، بلحاظ جامعه شناسی نیز بستر شکل گیری و هویت بخشی به روابط اجتماعی و تعاملات ساکنانشان و پایه و اساس بسیاری از آداب و رسوم می باشند. این عرصه های سکونتی متراکم ، مجموعه ای از عوامل معماری و شهرسازی با کارکردهای متفاوت را در درون خود جای داده اند. یکی از معضلات شهری و شهرسازی که متخصصان و متولیان شهر با آن روبرو هستند مسأله حفاظت وهمچنین استفاده از بافت تاریخی است. پژوهشهایی که در گذشته انجام شده حاکی از آن دارد که مجموعه ای از راهکارها نظیر فعالیتهای فرهنگی و اقتصادی در بافت تاریخی ، حفظ سازمان فضایی قدیم شهر ، عرضه خدمات شهری متناسب با ساختار بافت تاریخی و ... در حفظ و تداوم حیات یک بافت تاریخی مؤثرند. اما آنچه در این میان کمتر به آن پرداخته شده است نقش ساکنان و مشارکت آنها در حفظ بافتهای تاریخی است.در واقع وضعیت اسفبار بافتهای تاریخی کشورما ناشی از عدم توجه به به مسأله سرزندگی و پویایی در این مناطق است. پژوهش حاضربا تکیه بر این واقعیت که پویایی و سرزندگی محیط میتواند از مؤثرترین عوامل در حفظ و احیای یک بافت تاریخی باشد ، مباحث پژوهش را در قالب شناخت برخی از عوامل مؤثر بر ایجاد سرزندگی در بافت تارخی ، پیش خواهد برد. این تحقیق از نوع کیفی و بر روش توصیفی و تحلیلی استوار بوده و به منظور سنجش و تجزیه و تحلیل اطلاعات از روشهای مطالعه و توزیع پرسشنامه در بین ساکنان بافت قدیم شهر کرمان که بصورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند، بهره برده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که حفاظت پایدار بدون شناخت و توجه به ساختار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی محل امکان پذیر نیست و بدون جلب مشارکت واقعی مالکان و ساکنان این بافتها امکان دستیابی به حفاظت و نگهداری مطلوب محقق نخواهد. یافته های این پژوهش میتواند چراغ راهی برای متولیان بافت های تاریخی در مسیر ایجاد پویایی در بافت های تاریخی باشد.

کلیدواژه ها:

سرزندگی ، احیا ، بافت تاریخی ، مشارکت مردمی