بررسی تغییرات نفوذپذیری خاک مورد استفاده درهسته مرکزی سد خاکی- سنگریزهای شهرچای ارومیه تحت اثر تنشهای موثر وارده توسط دستگاه نفوذپذیری سه محوری

اکثر مطالعات انجام یافته در زمینه بررسی نفوذپذیری در خاکهای اشباع به صورت یک محوری صورت پذیرفته ولی با توجه به اهمیت موضوع و مدل کردن شرایط واقعی خاک محل در آزمایشگاه، ناگزیر از انجام آزمایشات سه محوری می باشیم که امکان اعمال تنش محلی محدود کننده و گرادیان هیدرولیکی مورد نظر بر روی نمونه، جهت میل به شرایط واقعی نمونه در زیر خاک را فراهم میسازد. سد شهرچای ارومیه بر روی رودخانه شهرچای در فاصله 12 کیلومتری جنوب غربی و در بالادست شهرستان ارومیه در حال ساخت است. ترازتاج سد 1588 متر از سطح آزاد دریا و طول آن حدود 550 متر میباشد. مقطع خاکریز بدنه سد شامل هسته آببند رسی، لایه های فیلتر و زهکش، پوسته های سنگریزهای بالادست و پائین دست بوده و هسته آببند رسی در مرکز تقارن مقطع سد دارای شیب شیروانهای بالادست و پائین دست 1:3 (افقی به قائم) بوده وجنس مصالح مورد استفاده رسی شنی میباشد. در این مطالعه با استفاده از یک سری آزمایشات آزمایشگاهی، نفوذپذیری مصالح هسته مرکزی سد توسط دستگاه نفوذپذیری سه محوری با دیواره انعطاف پذیر (Tri Flex2) مورد بررسی قرارگرفت. در هر سری آزمایش، سه نمونه بطور همزمان در داخل محفظه دستگاه قرار گرفته تحت تنشموثر مشخص و گرادیان هیدرولیکی 10 مورد آزمایش قرار گرفتند. برای هر سری آزمایش با سه نمونه ثابت، تنشهای موثر از 50 تا 250 کیلوپاسکال با بازه تغییراتی 50 کیلوپاسکال، متغیر بودند. منحنیهای حاصل از تغییرات تنش موثر- نفوذپذیری برای هر نمونه آزمایش نشان دادند که با افزایش تنش موثر از 50 به 250 کیلوپاسکال، نفوذپذیری نمونه ها به ترتیب از 10- 10×4/3 m/s به 11- 10×1/24 m/s کاهش مییابد. نتایج هر سه سری از آزمایشات بیانگر کاهش اثر تنشموثر بر روی نفوذپذیری در تنشهای بالای 250 کیلوپاسکال بود.

کلیدواژه ها:

تنش موثر ، ضریب نفوذپذیری ، هسته مرکزی ، سه محوری با دیواره انعطاف پذیر