نقش آفرینی هیأت های مذهبی در معادلات اجتماعی

هیئات مذهبی که عمدتاً حول محور تعظیم آیینها و مناسبتهای مذهبی و دینی بالاخص تکریم مقام حضرات معصومین(ع) ، شکل گرفته و با قدمتی کهن در این راستا فعالیت داشتهاند، از محورها و ارکان غیرقابل انکار جوامع شیعی هستند و در حقیقت، بدون در نظر گرفتن و توجه به جایگاه آنها، نمیتوان از وضعیت اجتماعی اینگونه جوامع، برآوردی صحیح، منطقی و قابل اعتنا بدست آورد. بالطبع، از منظر جامعه شناختی، اگر بخواهیم شان واقعی و کارکرد حقیقی هیئت های مذهبی را در جامعه بدانیم، باید به آنها بعنوان نهادهایی اجتماعی و فراتر از یک تشکل یا تجمع دینی بنگریم که صرفاً به منظور و با هدف نشر و تعظیم آداب و رفتارهای دینی شکل گرفته اند و نقش آنها را در سیستم اجتماع، با همه پیچیدگی و درهم تنیدگی آن، در حکم یک نهاد اجتماعی پویا و اثرگذار در نظر گرفت. ضمنا تحدید فعالیت هیئت های مذهبی به برخی آداب صرفاً مذهبی، نشانه غفلت و چشم پوشی از توانمندیها و پتانسیلهای ارزشمند آنها در حوزههای دیگر است. به تعبیر امروزی، هیئات مذهبی، سازمانهای غیردولتی خودجوش و کاملاً مردمیاند که مبتنی بر باورها و اعتقادات ناب دینی مردم شکل میگیرند، اما کارکردی فراتر از یک تجمع دینی ساده می یابند. فرصتی که میتوان در جهت گسترش اندیشه دینی، ترویج و نشر ارزشها و باورهای مذهبی، ارتقا مهارتهای اجتماعی، همگرایی عمومی و اتحاد ملی، بهبود و هدایت بینش و درک سیاسی، رفع نابسامانیهای اقتصادی، اصلاح نقایص اخلاقی، بهبود و رشد فرهنگ ملی، تعاون و همفکری و همراهی عمومی و... استفاده نمود. در نگرش اجتماعی، هیئتهای مذهبی به سان سفره هایی هستند که کسب ثواب و اجر معنوی و تقرب روحی ناشی از فعالیتهای مذهبی تنها یکی از بهره های آن است. اما زیباییها و لذایذ و بهرههای دیگری نیز بر سر این سفرهها در دسترس است که نباید از آنها غفلت شود.

کلیدواژه ها:

تغییر زندگی ، تخریب و معاصرسازی ، بافت فرسوده