ارزشیابی اقتصادی سایتهای طبیعی گردشگری مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده البرز مرکزی در استان تهران

سایتهای طبیعی نقش مهمی در جذب جریانهای گردشگری و اثرات اقتصادی وابسته به آن دارند. محافظت از این منابع طبیعی و ویژگیهای باارزش آن، میتواند به حفظ سطح بازدیدهای گردشگران و تثبیت سهم گردشگری در اقتصادملی یاری رساند. عدم حق مالکیت شفاف و عدم تخصیص قیمت به این مواهب طبیعی از سویی و افزایش جمعیت و گسترش فعالیتهای صنعتی از سویی دیگر، سبب نابودی چشماندازها و سایتهای طبیعی شده است؛ به طوری که جوامعشاهد از بین رفتن جنگلها، گسترش بیابانها، تخریب مراتع و آلودگی شدید هوا هستند که سالانه خسارتهای فراوانی را بر آنها تحمیل مینماید. بر اساس بررسیها، بخشی از این خسارتها ناشی از عدم مطالعه و توجه کافی به این داراییهایطبیعی و برآورد ارزش اقتصادی آنها در حسابهای ملی است. به عبارت دیگر با ارزشگذاری اقتصادی این منابع و بررسیوضعیت فعلی آنها، مسئولان و سیاستگذاران با توجه بیشتری، حفاظت از این منابع و گنجینههای طبیعی را در دستور کار خود قرار میدهند. با توجه به توسعه سریع استان تهران، ضروری است سایتها و منابع طبیعی آن از نظر اقتصادی موردبررسی قرار گیرند تا در مسیر توسعه، به بهانه جایگزینی کاربریهای پربازده اقتصادی، مورد تخریب قرار نگیرند. در این پژوهش پس از شناسایی کاربریها، منافع و ارزشهای اقتصادی اجتماعی این منابع و طبقهبندی آنها، انواع روشهای - ارزشگذاری اقتصادی سایتهای طبیعی معرفی شده و سپس به ارزشیابی اقتصادی منطقه حفاظت شده البرز مرکزی،بخش واقع شده در استان تهران، پرداخته شده است. مطابق محاسبات انجام شده کل ارزش اقتصادی این سایت معادل 3141 میلیارد ریال برآورد شده است که از این رقم میزان قابل توجهی، یعنی حدود 3031 میلیارد ریال، مرتبط باکارکردهای غیربازاری است که تا کنون جایگاهی در حسابهای اقماری کشور نداشته است. قطعاً ارزشگذاری سایر سایتهای طبیعی در سراسر کشور، میتواند حسابهای ملی کشور را به میزان بسیار بیشتری افزایش دهد و به واقعیت نزدیکتر نماید.

کلیدواژه ها:

ارزشیابی اقتصادی ، سایتهای طبیعی گردشگری ، بومگردشگری ، منطقه حفاظت شده البرز مرکزی