چالش ها و فرصت های بهداشت شغلی، ایمنی و ارگونومی مبتنی بر تحلیل ساختار سازمانی: مطالعه موردی در سطح صنایع تولیدی استان قم

ساختار سازمانی مناسب نقش مهمی در بهره وری هر سازمان دارد لذا طرح ریزی صحیح ساختار سازمانی، موجب بهبود عملکرد نیروی انسانی و بهره-وری می گردد. به این منظور مطالعه ی حاضر در سال 1396 با هدف بررسی ساختار سازمانی صنایع تولیدی استان قم و پیش بینی وضعیت آینده ایمنی و بهداشت شغلی در آنها صورت پذیرفت. این مطالعه مقطعی بین 39 شرکت تولیدی که به صورت تصادفی انتخاب شدند، اجرا گردید. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه معتبر ساختار سازمانی رابینز استفاده شد. نقطه برش مولفه های رسمیت و پیچیدگی 22 و تمرکز 31 می باشد. امتیازات بالاتر نشان دهنده سطح بالاتری از مولفه مربوطه است. پرسشنامه ها توسط مدیران ایمنی، بهداشت و محیط زیست سازمان ها تکمیل گردید. متوسط تعداد پرسنل شاغل در این شرکت ها و سابقه فعالیت سازمان ها به ترتیب 101/1±105/1 نفر و 12/1 ±15/3 سال بود. میانگین امتیاز پیچیدگی، رسمیت و تمرکز در شرکت های بررسی شده به ترتیب14/3، 3/ 21 و 31/2 گزارش شده است. در بین سازمان های مورد مطالعه، 38/6 % از سازمان ها دارای رسمیت،2/6 ٪ دارای پیچیدگی و 56/6 ٪ نیز از تمرکز بالا برخوردار بودند. یافته های آزمون همبستگی پیرسون حاکی از آن بود که پیچیدگی با تعداد پرسنل، و تمرکز با سابقه فعالیت شرکت در ارتباط مستقیم و معنی دار است (P<0،05). در بیش از نیمی از سازمان ها، ساختار متمرکز بوده و در سطح پایین تفویض اختیار، فعالیت های مرتبط با حوزه ایمنی و بهداشت نمی تواند کارآیی لازم را داشته باشد. همچنین بر اساس نتایج بیش از 60 درصد از سازمان ها فاقد رسمیت هستند. در مجموع، با شرایط موجود، نمی توان پیش بینی مطلوبی از وضعیت و موفقیت ایمنی و بهداشت در آینده ارائه نمود.

کلیدواژه ها:

ساختار سازمانی ، مدیریت صنعتی ، منابع انسانی ، تناقض ، ایمنی و بهداشت شغلی