بررسی نقش مهاجرت در تغییر زبان (مطالعه زبان مردم آذربایجان)

سرزمین آذربایجان با توجه به موقعیت خاص جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگیاش در طول تاریخ خود شاهد مهاجرت اقوام بیشماری بوده است، در این بین مهاجرت ترکان (قرن 4و 5ه) باتوجه به ایجاد تغییر در ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی یکی از مهمترین تحولات منطقه بود که بهدنبال آن تغییر و تحول در زبان مردم آذربایجان به زبان ترکی از مهمترین پیامدهای آن میباشد. قبلاز ورود ترکان و حتی بعد از آن تا قرن پانزدهم میلادی زبان مردم این منطقه شاخهای از زبانهای ایرانی (زبان پهلوی) بود، ولی با مهاجرت ترکان (ترکان اغوز) در به قدرت رسیدنشان بهتدریج زبانترکی در بین مردم روستاها و بعد شهرها رواج یافت و از دورهی حکومت صفویه و بعد از آن بهعنوان بررسی نقش مهاجرت » زبان رسمی مردم این منطقه گسترش یافت. بنابراین هدف اصلی مقاله حاضرمیباشد. « ترکان در تغییر زبان مردم آذربایجان روش تحقیق پژوهش حاضر تاریخی بوده و با رویکردی تحلیلی و با استفاده از اسناد و مدارک به بررسی این موضوع پرداخته شده است. بررسی یافتههای تحقیق نشان میدهد که پراکنده بودن قدرت سیاسی و نبود یک دولت مقتدردر آذربایجان، همچنین نیاز حاکمان محلی آذربایجان به توان جنگاوری ترکان بهخاطر هم مرز بودن و اختلاف با حکومتهای ارمنیان، گرجیان و رومیان سبب شده بود که در برابر مهاجرت آنان به اینمنطقه مانعی وجود نداشته باشد. از سوی دیگر ترکان که اقوامی کوچرو بودند با ساکن شدن در مراتع اطراف دهها و روستاهای آذربایجان و نفوذ تدریجی در زندگی اقتصادی و اجتماعی روستانشینان قدرت را در منطقه بدست گرفتند و مردم بومی برای گذران امور زندگی و راحتی در انجام کارها، بیان خواستهها و نیازهای خود به حکام، انجام معاملات اقتصادی و ... مجبور بودند زبان حاکمان را یاد بگیرند. در زمان سلطنت صفویان با توجه به نقش اصلی ترکان در به قدرت رسیدن آنان و استفاده از ترکان در ترویج مذهب شیعه، آذربایجان بهطور کامل به منطقهای ترک نشین تبدیل گردید

کلیدواژه ها:

مهاجرت ، تغییر زبان ، آذربایجان. زبان ترکی