اهمیت و کاربرد گیاهان آبزی در پایش زیستی فلزات سنگین

گیاهان آبزی یکی از مهمترین بخش های یک اکوسیستم آبی را تشکیل می دهند و به همراه جلبک ها از تولید کنندگان این اکوسیستم ها به شمار می آیند. گیاهان آبزی حقیقی به گیاهانی گفته می شود که می توانند چرخه زایشی خود را هنگامی که تمامی بخش های رویشی آنها در آب غوطه ور بوده و یا تنها برگ های آنها در سطح آب شناور هستند، کامل کنند. البته برخی از مولفین علاوه بر گیاهان آبزی مذبور، گیاهان آبزی دیگری که برای تکمیل چرخه زندگی خود به محیط خشک نیاز دارند را نیز گیاهان آبزی واقعی محسوب می نمایند. اکوسیستم های آبی به طور مداوم، دریافت کننده حجم وسیعی از آلاینده هایی همچون فلزات سنگین، آفت کش ها، هیدروکربن ها و مواد آلی ناشی از فاضلاب های خانگی، صنعتی، معدنی و کشاورزی هستند با وجود چنین شرایطی برآورد اثرات این آلاینده ها بر بوم سازگان های آبی، امری کاملاً ضروری است. در اکوسیستم های آبی، گیاهان آبزی به عنوان تجمع دهندگان زیستی و بیومونیتورها از اهمیت زیادی برخوردار هستند. به طور کلی برخی از گونه های گیاهی اعم از خشکی زی و آبزی می توانند تا در محیط های آلوده به فلزات سنگین رشد نموده و فلزات را در بافت هایشان انباشته سازند این گیاهان را در اصطلاح Hyperaccamulator می نامند. قابلیت زیست پالایی گونه های مختلف گیاهان بر حسب نوع و کیفیت و کمیت آلاینده و اجزاء مختلف گیاه و نیز شرایط زیست محیطی و اکولوژیکی متفاوت است. با توجه به اینکه گیاهان آبزی می توانند به عنوان شاخص زیستی فلزات سنگین در اکوسیستم های آبی هستند، در این مقاله گونه های گیاهان آبزی مقاوم به آلودگی و تجمع دهنده فلزات سنگین در ایران معرفی می شوند

کلیدواژه ها:

آلودگی ، فلزات سنگین ، گیاهان آبزی ، تجمع زیستی ، سمیت