ارزیابی توانایی گیاه علف چشمه در پالایش فاضلاب با کیفیت های مختلف در شرایط آزمایشگاهی

با افزایش فعالیت‌های صنعتی، آلودگی محیط‌زیست یکی از مشکلات پیش‌روی انسان حاضر است. در این بین آلودگی منابع آب و خاک با آلاینده ها و مواد غیرزیستی یک مشکل جهانی زیست محیطی است. تصفیه هم‌زمان آلودگی‌های چندگانه با استفاده از روش‌های شیمیایی و سنتی هم از نظر تکنیکی مشکل بوده و هم پرهزینه می‌باشد. به همین منظور تکنولوژی نوظهور گیاه پالایی برای پالایش آلودگی‌های خاکی، زیرزمینی و فاضلاب به دلایل کم هزینه بودن و پایین بودن تکنولوژی مورد نیاز بسیار مورد توجه قرار گرفته است. از آنجاکه در فرآیند گیاه پالایی، یکی از مهمترین نکات متضمن موفقیت و پاسخ دهی مناسب، انتخاب گیاه کارا و متناسب می باشد که قابلیت رشد در فاضلاب را داشته و بتواند در طی رشد خود با انتقال مواد و آلاینده های نامطلوب به اندام های خود، پالایش فاضلاب، تصفیه زیستی بهینه، ارزان و آسان شکل گیرد. علف چشمه به عنوان یک فیلتر زیستی در سیستم های آب کشت دارای قابلیت بالای حذف مواد معلق و مواد مغذی آب است. وجود دو سیستم ریشه ای در این گونه، به گیاه این اجازه را می دهد که مواد مغذی را بر اساس شرایط محیطی جذب و منتقل نماید. نظر به اینکه تاکنون مطالعه ای جامع در مورد کارایی گیاه علف چشمه برای پالایش فاضلاب در دنیا و خصوصاً ایران انجام نشده است و از طرفی نیز با توجه به توانایی بسیار مناسب این گیاه برای رشد در شرایط مختلف محیطی، در صورت اثبات توانایی آن برای پالایش فاضلاب، می توان از این گیاه به عنوان یک گزینه جدید و مناسب جهت پلایش فاضلاب های شهری و صنعتی بهره برد. لذا در این تحقیق به منظور بررسی توانایی گیاه علف چشمه و ارزیابی چگونگی تأثیرپذیری متقابل فاضلاب (با کیفیت های مختلف رودخانه قره سو کرمانشاه) و گیاه، آزمایشاتی در قالب چهار تیمار آب با کیفیت های مختلف، در سه تکرار انجام شد. نتایج آنالیز آماری پارامترهای کیفی فاضلاب اندازه گیری شده در پایان رشد گیاه نشان داد که بین تیمارهای مختلف در سطح 1% اختلاف معنی دار وجود دارد. اندازه گیری شاخص های کیفیت آب تیمارها در مراحل مختلف رشد گیاه، حاکی است که این گیاه از پتانسیل بالایی در پالایش زیستی فاضلاب و مواد مغذی موجود در آب برخودار است. بطوریکه در نتیجه استقرار و رشد علف چشمه در آلوده ترین قسمت فاضلاب رودخانه، میزان نیتریت، کل فسفر، کل ازت، COD و BOD به ترتیب برابر با 29/8، 2/16، 3/24، 0/12 و 6/10 درصد کاهش یافت و تنها مقدار نیترات برابر با 6/16 درصد (در نتیجه رخ دادن پدیده دینیتریفیکاسیون) افزایش نشان داد.

کلیدواژه ها:

آلودگی محیط زیست ، علف چشمه ، گیاه پالایی ، فاضلاب ، شاخص های کیفیت آب