ارزیابی مقاومت گیاه کنگر فرنگی و ماریتیغال در خاک آلوده به ترکیبات نفتی(گازوئیل)

آﻻﻳﻨﺪه های نفتی در ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ضمن ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺮ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻨﻄﻘﻪ، با ورود ﺑﻪ ﭼﺮﺧﻪ ﻏﺬاﻳﻲ، سلامت اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ را نیز ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲ کنند. ﺑﻪ منظور ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﮔﺴﺘﺮش اﻳﻦ آﻟﻮدﮔﻲ‏ ﻫﺎ و ﭘﺎﻛﺴﺎزی ﻣﻨﺎﻃﻖ آﻟﻮده ﻣﻲ ﺗﻮان از روش‏ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از جمله روش گیاه پالایی استفاده کرد.کنگر فرنگی (.Cynara scolymus L) و ماریتیغالSilybum marianum L.) ) گیاهانی دارویی از خانواده کاسنی و دارای ترکیبات پلی ‏فنلی با خواص آنتی ‏اکسیدانی و محافظ کبدی می باشند. گیاهان دارویی در شرایط تنش برای حفظ بقای خود قادر به سنتز ترکیبات موثره ای هستند که در صنایع دارویی کاربرد فراوانی دارند. در شرایط آلودگی نفتی علاوه بر مسمومیت خاک، شرایط خشکی نیز حادث می ‏گردد که با توجه به سابقه تحقیقات به نظر می‏ رسد این گیاهان (به ویژه کنگر فرنگی) به آلودگی ترکیبات نفتی نیز مقاوم باشند. این پژوهش با هدف ارزیابی مقاومت کنگر-فرنگی و ماریتیغال به آلودگی گازوئیل اجرا شد که در صورت حصول نتایج مطلوب می توان از این گیاهان به منظور پاکسازی خاک های آلوده به ترکیبات نفتی و تولید مواد موثره دارویی استفاده کرد. به منظور انجام آزمایش بذور کنگر فرنگی و ماریتیغال در خاک آلوده با غلظت های0، 5، 10، 20، 40 و80 گرم برکیلو گرم گازوئیل کشت شدند. آزمایش بصورت طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار غلظت گازوئیل در 3 تکرار انجام شد.طبق نتایج بدست آمده گازوئیل بر جوانه زنی بذور گیاهان آزمایشی اثر معنی داری نداشت که نشان دهنده مقاومت این بذور به شرایط آلودگی گازوئیلی خاک است. در مقایسه با گیاه ماریتیغال که با افزایش غلظت آلاینده نفتی کاهش معنی داری در شاخص های رشدی نشان داد، شاخص های رشدی کنگر فرنگی از جمله ارتفاع گیاهچه و برخی دیگر تحت تآثیر آلودگی نفتی قرار نداشتند. اگرچه تحقیقات حاضر نیاز به تکمیل و تأیید مجدد در شرایط مزرعه دارد، با این وجود کنگر فرنگی سبزینه مناسبی در خاک های آلوده نفتی مزارع اطراف پالایشگاه ها و لوله های انتقال نفت خواهد بود.

کلیدواژه ها:

آلاینده های نفتی ، . کنگر فرنگی ، . گیاهان دارویی ، . گیاه پالایی ، . ماریتیغال