مقایسه دو گیاه زراعی ریشه ای و برگی در گیاه پالایی کادمیم از خاک های آهکی آلوده

آلودگی محیط زیست و خاک های کشاورزی با فلزات سنگین از جمله کادمیم یک خطر جدی بوده که از دیدگاه زیست محیطی و سلامت زنجیره غذایی انسان حائز اهمیت است. توانایی جذب کادمیم توسط گیاهان ریشه ای و برگی با یکدیگر متفاوت بوده و این مسئله اهمیت این گیاهان را برا ی خارج کردن کادمیم از خاکهای زراعی به روش گیاه پالایی مهم می سازد. از این رو آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب بلوک کاملاً تصادفی با سه خاک با مقادیر مختلف کربنات کلسیم ( 5/13، 5/44 و 5/67 درصد) و در پنج سطح کادمیم (صفر، 5، 10، 20 و 40 میلی گرم کادمیم در کیلوگرم خاک) در سه تکرار با اسفناج، به عنوان سبزی برگی، و تربچه، به عنوان سبزی ریشه ای، در گلخانه انجام پذیرفت. با افزایش کادمیم در خاک، عوامل رشدی هر دو گیاه تحت تأثیر سمیت کادمیم کاهش پیدا کرد.میانگین وزن خشک در تیمار 40 میلی گرم در کیلوگرم کادمیم خاک نسبت به تیمار شاهد به ترتیب در بخش هوایی اسفناج، بخش زمینی اسفناج، بخش هوایی تربچه، و بخش زمینی تربچه، 78، 72، 35، و 50 درصد کاهش پیدا کرده است. به عبارت دیگر با افزایش کادمیم در خاک، کاهش در وزن خشک بخش های هوایی و زمینی اسفناج، بسیار بیشتر از تربچه مشاهده گردید.بنابراین از آنجا که گیاه تربچه دوره رشد کمتری (45 روز) نسبت به اسفناج (8 هفته) دارد و زیست توده بیشتری تولید می کند بنابراین در مجموع، توانایی جذب کادمیم بیشتری را از خاک داشته و از این رو این گیاه راندمان بالاتری را در کاهش آلودگی کادمیم از خاک دارد و برای گیاه-پالایی پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

گیاه پالایی ، کادمیم ، گیاه ریشه ای و برگی ، اسفناج ، تربچه