پژوهشی پیرامون مقبرهء خواجه اتابک کرمان و ضرورت مرمت این بنای تاریخی

حکومت محلی سلاجقه ء کرمان – که از آن با نام قاوردیان نیز یاد شده است- در حدود سال 433ه.ق و به همت ملک قاورد بن چغری بیگ، تأسیس گردید. حکومتی که پس از وی نیز در خاندان او به صورت موروثی باقی ماند و تا سال 583ه.ق تداوم یافت. مطالعه ء یک سده و نیم تاریخ این شاخه از سلجوقیان، به خوبی، فقر تحقیق و پژوهش در حوزه های مختلف اجتماعی، فرهنگی و به ویژه معماری آن را آشکار می سازد. از همین رو نوشتار حاضر بر آن است تا با دیدی فرا توصیفی در گام نخست شمه ای در باب چگونگی شکل گیری دولت سلاجقهء کرمان بیان داشته و در دومین و اصلی ترین گام، یکی از بناهای برجای مانده از آنان یعنی مقبرهء خواجه اتابک را معرفی کرده و و وضعیت امروزی این بنا را مورد واکاوی قرار دهد. پژوهش حاضر بر اساس هدف، از نوع تحقیقات بنیادی و از نظر ماهیت و روش، از نوع تحقیقات تحلیلی است. در این راستا، برای گردآوری اطلاعات، علاوه بر مطالعات کتابخانه ای، برداشت های میدانی نیز به عمل آمده است. بنابراین پرسش تحقیق در این نوشتار عبارت است از اینکه: مقبرهء خواجه اتابک، همزمان با چه دوره ء تاریخی، بنا گردیده و وضعیت امروزی این بنا چگونه است؟ نتیجه ء به دست آمده از این نوشتار، نشانگر آن است که این مقبره، همزمان با حاکمیت سلجوقیان بر کرمان، بنا گردیده و مانند سایر بناهای معماری عهد سلجوقیان، از استحکام و زیبایی فراوانی برخوردار است. اگرچه نزدیک به 9 سده از ساخت این بنا می گذرد ولی نوع معماری و تزیینات به کار رفته در آن نشان دهنده مهارت و استادی هنرمندان و استادکاران عهد سلجوقیان کرمان و آگاهی آنان از شیوه های مختلف معماری است. با عین حال و به رغم زیبایی های فراوان مقبرهء خواجه اتابک، امروزه بنای مذکور، مورد کم لطفی قرار گرفته و نیازمند رسیدگی بهتر و مرمت اساسی است.

کلیدواژه ها:

کرمان ، سلجوقیان ، مقبرهء خواجه اتابک ، کتیبه ها ، وضعیت امروزی بنا ، ضرورت مرمت