بررسی چگونگی ارتباط میان فضای آموزشی- مذهبی در دوره ی صفوی ( مطالعه موردی مسجد- مدرسه فرح آباد ساری )

روند شکل گیری مدارس علوم دینی به صورت رسمی، با شکل گیری نظامیه ها در دوره سلجوقی آغاز شد و با فرازو نشیب هایی تا دوره قاجار نیز ادامه یافت.در عصر صفویه، مدارس و نهادهای آموزشی به عالیترین مقام دست یافت چرا که در این زمان، از یک سو دولت مردان صفوی، پرچم دار تشیع در تاریخ اسلام بودند تا بدین ترتیب مذهب تشیع را ملی نمایند و از دیگر سو رواج این مذهب، خود نیازمند فضاهایی جهت اشاعه بود. لذا توسعه ی مکان های مزبور در سرلوحه ی امور قرار گرفت و مدارس بی بدیلی در این دوران بنا نهاده شد.مسجد فرح آباد ساری نیزاز اثار معماری صفوی است که علاوه بر کاربری مذهبی به عنوان مدرسه دینی نیز مد نظر بوده است. مسجد فرح آباد به گواه کتیبه های بنا، علاوه بر دوره صفویه، در عصر قاجار نیز به عنوان مدرسه علوم دینی مورد استفاده قرار می گرفته است. هدف اصلی این پژوهش تحلیل و بررسی چگونگی ارتباط میان فضای آموزشی ومذهبی در دوره صفویه و نحوه گونه بندی آنها در این دوران می باشد، وهمچنین تحقیق اینکه مسجد فرح آباد دارای چه ویژگی ها و متعلق به کدام یک از این گونه ها می باشد.که نتایج این تحقیق حکایت از ترکیب این فضاها به پنج گونه می باشد: 1. مدرسه بدون فضای مذهبی ( گاهی ایوان محراب دار) 2.مدرسه با یک شبستان 3.مدرسه با شبستان و گنبدخانه 4.مدرسه در کنار مسجد 5. مدرسه در یک مسجد. که با وجود این تقسیم بندی فرح آباد ساری با توجه به ویژگی هایش جزء گونه سوم یعنی مدرسه با شبستان و گنبدخانه محراب دار به عنوان فضای مذهبی می باشد.

کلیدواژه ها:

مسجد- مدرسه ، دوره ی صفوی ، مسجد فرح آباد