اندازه گیری غلظت ترکیبات PAHS (هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقه ای) موجود درذرات PM10 ، PM2.5 و PM1 در هوای شهر ماهشهر

یکی از آلاینده های بسیار مهم هوا هیدروکربن ها می باشند که از عناصر هیدروژن و کربن تشکیل شده و می توانند براساس ساختمان مولکولیشان به خطی (آلیفاتیک) و حلقوی (اروماتیک) تقسیم بندی شوند. هیدروکربن های آروماتیک به عنوان یک واحد ساختمانی ، حاوی یک یا چند حلقه شش عضوی کربن دار هستند که به شکل بنزن آشکار می شود. ترکیبات هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای ( PAHs ) حاصل پیرولیز ناقص موادآلی هستند که به مقدار قابل ملاحظه در سوخت های فسیلی وجود دارند و از طریق فرآیندهای مختلف احتراق وارد محیط می گردند. این ترکیبات دارای اثرات بهداشتی و سلامتی مهمی بر روی انسان می باشند که مهمترین آن بحث سرطان زایی PAHS است. در این مطالعه نمونه برداری شهر ماهشهر در نقطه ی صنعتی صورت گرفت. نمونه برداری در دو دوره دو ماه گرم و سرد (چهار ماه)با استفاده از دستگاه OMNI با دبی l/min5 انجام شد. دوره های هر نمونه برداری 24 ساعت بود. از نازل های مجزا PM10 ، PM2.5 و PM1 استفاده گردید. دراین مطالعه جمعا 36 نمونه گرفته شد. نمونه های جمع آوری شده در یخچال نگه داری و سپس به آزمایشگاه منتقل شده و بعد از توزین فیلتر ها، استخراج PAHS از سطح فیلتر به ترتیب 16 ترکیب هیدروکربن های سبک و سنگین توسط دستگاه گازکاروماتوگرافی GC/MS قرایت گردید. میانگین کل PAH ها در فصل گرم در مناطق صنعتی 83 / 765 ، 69 / 563 ، 55 / 373 ، و همچنین در دوره ی سرد نمونه برداری غلظت کل این ترکیبات در منطقه صنعتی 32 / 857 ، 64 / 601 ، 27 / 412 نانوگرم بر مترمکعب می باشد. غلظت PAH ها در ذرات PM10 و در فصل سرد بیشتر بوده است از میان این ترکیبات در هر دو فصل بیشترین غلظت مربوط به فنانترن می باشد.

کلیدواژه ها:

هوا ، هیدروکربن های آروماتیک ، ذرات ، منطقه صنعتی ، ماهشهر