درآمدی بر بعد جنسیتی فضای شهری

فضاهای عمومی شهری مکان هایی هستند که متعلق به عموم شهروندان بوده و باید دارای ویژگی های دموکراتیک بودن، قابل دسترسی برای همه گروه ها و آزادی عمل نسبی باشند. در این میان، زنان گروهی هستند که بر اساس برخی پیام های پنهانی در می یابند که اجازه ورود به بخش هایی را ندارند. بیش تر الگوها، ساختارها و معیارهای شهرسازی مدرن خصلتی مردانه دارند و آگاهانه و یا ناآگاهانه برای زنان همان نقش دوم در نظر گرفته اند.گویا شهرسازی مدرن از ارزش ها و هنجارهای مردانه تبعیت می کند و تمام عظمت، زیبایی، آسایش و کارایی را برای مردان می جوید و می سازد. میزان استفاده زنان و حضور فعال آنان در فضای شهری بسیار کمتر از مردان است. در فضاهای شهری مردان آزادی بیشتری در رفت وآمد و دسترسی به فضاهای عمومی دارند. درحالی که زنان به دلایلی از جمله نحوه پوشش و ویژگی های جسمانی متفاوت دارای محدودیت بیشتری بوده و فعالیتشان در فضاهای شهری محدود به زمان های خاصی است. دگرگونی های اخیر و حضور بیشتر زنان در عرصه عمومی شهرها بازنگری در نحوه ساماندهی فضاهای شهری ایران را به ویژه در زمینه ایجاد فضاها و امکانات فراغتی مناسب برای زنان و دختران جوان، ضروری ساخته است.هدف پژوهش حاضر بررسی بعد جنسیتی فضاهای شهری و توصیف این فضاها با تاکید بر نیازهای زنان است. بررسی ها نشان داد که فضاهای شهری به اندازه کافی پاسخگوی نیازهای زنان نیستند و هر چند زنان در جامعه امروز بیشتر وارد عرصه عمومی شده اند اما با محدودیت های فضایی بسیاری در شهر ها رو به رو هستند که رفع این مسیله نیازمند توجه جدی برنامه ریزان و مدیران شهری است.

کلیدواژه ها:

زنان ، فضای شهری ، جنسیت ، حضور پذیری ، حقوق شهروندی