مطالعه خصوصیات فیزیکی و شیمیایی تپههای ماسهای به منظور تعیین مناطق برداشت رسوبات(مطالعه موردی: بخش پیوشک از توابع شهرستان جاسک)

فرسایش بادی مهمترین عامل تخریب طی دوره کواترنر در مناطق بیابانی ایران است. هجوم ماسههای روان به تأسیسات اقتصادی و منابع زیستی از مهمترین مصادیق بیابانزایی در کشور میباشد. برای بررسی رسوبات تپههای ماسهای منطقه پیوشک جاسک از دانهبندی، مرفوسکوپی و کانیشناسی رسوبات استفاده شد. ابتدا نقشه رخسارههای ژئومرفولوژی منطقه تهیه و از تپه های ماسه ای نمونه برداری شد. سپس نمونه ها در آزمایشگاه توزین و الک شد و شاخ های دانهبندی مااسبه گردید. 25 دانه از رسوبات، انتخاب و مرفوسکوپی نمونهها با میکروسکوپ بینوکولر انجام شد. از نمونه ها مقاطع ناز تهیه شد و با میکروسکوپ پنریزان کانیشناسی رسوبات صورت گرفت. بر اساس نتایج دانه بندی، قطر متوسط رسوبات تپه های ماسه ای در طبقه250- 125 میکرون قرار دارد که نشان دهنده فاصله پنج تا 22 کیلومتری از مال برداشت رسوبات است. بررسی نتایج مرفوسکوپی تپه های ماسه ای نشان داد که درصد بیشتر رسوبات دچار فرسایش رودخانهای شدهاند و از طریق فرسایش آبی از رخساره ها منتقل و نهشته شده و با عامل باد حمل و تشکیل تپههای ماسهای را دادهاند. نتایج کانیشناسی وجود کانیهای سنگین مانند مگنتیت، ایلمنیت، هماتیت، آمفیبول، بیوتیت و کرومیت را در تپه های ماسهای نشان داد که عنوه بر نزدیکی نقاط برداشت، بیانگر وقوع بادهای با سرعت بیش از 20 کیلومتر بر ساعت است که توانسته ذرات فوق را با خود حمل کند.

کلیدواژه ها:

تپه های ماسهای ، دانهبندی ، مرفوسکوپی ، کانیشناسی ، پیوشک ، جاسک