شبیه سازی سیلاب رودخانه بفراجرد با استفاده از نرم افزارهای سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، HEC-RAS و HEC-GeoRAS

عدم مدیریت مناسب باعث شده که سیل به عنوان یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی همواره خسارات جانی و مالی فراوانی را به ویژه در ایران به بار آورد. آگاهی از تناوب و میزان بزرگی این پدیده طبیعی و ساماندهی سیلابدشت دو گام اساسی در مهار و کنترل سیل جهت بهره برداری از این منبع ارزشمند می باشد. در این تحقیق کاربرد مدل های GIS، HEC-GeoRAS و HEC-RAS در شبیه سازی سیلاب حوضه بفراجرد مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا مقادیر بیشینه سیل به ازاء دوره بازگشت های 5، 25 و 100 ساله محاسبه و با بهره گیری از نقشه های توپوگرافی، مدل TIN و DEM محدوده طرح در محیط نرم افزار GIS تهیه گردید. پس از ترسیم مقاطع عرضی رودخانه در محیط نرم افزار HEC-GeoRAS و وارد کردن مقادیر سیلاب برآورد شده به نرم افزار HEC-RAS، شبیه سازی سیلاب انجام گرفت. نتایج و خروجی های مدل HEC-RAS در شرایط جریان غیر ماندگار برای چند مقطع تصادفی با کیلومتراژهای 7969، 6869، 5064، 4023، 3368، 2443، 1296، 260 و 7 و دوره برگشت 5، 25 و 100 سال محاسبه گردید. این نتایج نشان داد، با افزایش سطح مقطع جریان، ارتفاع سطح آب کاهش و با افزایش دوره بازگشت سیل ارتفاع سطح آب در هر مقطع عرضی افزایش می یابد. همچنین ملاحظه گردید که هرچه سطح مقطع جریان بزرگتر شود به همان نسبت سرعت آب در آن مقطع نیز کاهش می یابد.

کلیدواژه ها:

سیستم اطلاعات جغرافیایی ، HEC-GeoRAS ، HEC-RAS ، بفراجرد