بررسی آلودگی فلزی در خاک های اطراف کوره ذوب روی زنجان

هدف از این مطالعه تعیین شدت آلودگی و همچنین تعیین منشأ فلزات در خاکهای اطراف کوره ذوب روی زنجان است. برای این منظور تعداد 34 نمونه خاک از اطراف کوره ذوب به روش مقطع عرضی برداشت گردید. علاوه بر تعیین غلظت فلزات سنگین، برخی از خواص فیزیکوشیمیایی خاک نیز اندازه گیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده از محاسبه ضریب زمین انباشت، مشخص گردید که خاکهای اطراف کوره نسبت به بیشتر فلزات آلودگی شدید تا خیلی شدید نشان می‌دهند. بررسی تغییرات غلظت با فاصله از کارخانه نیز نشان می‌دهد که با دور شدن از کوره ذوب، از غلظت فلزاتی چون سرب، روی، کادمیم و آرسنیک به میزان چشمگیری کاسته شده که بیانگر تأثیر فعالیت کوره ذوب بر توزیع فلزات در خاکهای سطحی است. انجام تحلیل‌های آماری (CA و PCA) روشن ساخت که فلزاتی که دارای منشأ یکسان و انسانزاد می‌باشند با یکدیگر همبستگی بالایی داشته و در روش PCA نیز در یک مؤلفه اصلی قرار می‌گیرند که مبین ورود این فلزات به صورت انسانزاد حاصل از فعالیت کوره ذوب است. سایر فلزات مورد مطالعه (نیکل، کروم و مس) با درجه زمین انباشت کم، داشتن همبستگی بالا و قرار گیری در مؤلفه های دوم و سوم احتمالاً ناشی از فرایندهای زمین زاد و تشکیل خاک (خاکزاد) در منطقه می باشند.

کلیدواژه ها:

کوره ذوب روی ، زنجان ، آلودگی فلزی ، خاکهای سطحی