استفاده از مخازن زیر زمینی (آب انباره) در مدیریت آبهای سطحی شهری (مطالعه موردی: بهینه سازی طرح جامع آبهای سطحی شهر تهران)

شهر تهران در دامنه رشته کوه های البرز گسترش یافته که دارای مسیلها و رودخانه های متعددی بوده که روانآب حاصل از بارندگی را در جهت جنوب به دشت های پایین دست منتقل می کنند. حوزه آبریز محدوده شهر تهران در حدود ١٢٨٠ کیلومتر مربع شامل ٦٢٠ کیلومتر مربع حوزه های درونشهری و ٦7٠ کیلومتر مربع حوزه های برونشهری می باشد. در گذشته رویکرد اصلی پیشگیری از سیلاب در شهر تهران بصورت جمع آوری و هدایت آبهای سطحی جهت دفع هرچه سریعتر روانآب بوده است. امروزه با تغییر رویکرد به سمت مدیریت آبهای سطحی، نیاز به افزایش احجام مجاری و توسعه شبکه کاهش یافته و رواناب شهری بعنوان یک منبع تأمین آب جهت استفاده های مستقیم از قبیل آبیاری و بهداشتی و تجدید منابع آب زیر زمینی محدوده شهرها مطرح نموده است. استفاده از حوضچه یا مخازن تعدیل سیلاب در طرح جامع آبهای سطحی شهر تهران جهت کاهش و کنترل پیک جریان مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش کمبود ها و نقایص روش فوق بررسی و نقد شده و راهکار نوینی حاصل از تجربیات سنتی نیاکان مان پیشنهاد می گردد. در این راهکار از ظرفیت های مخازن و تونلهای زیر زمینی بجای مخازن روباز پیشنهادی استفاده شده که علاوه بر کاهش پیک سیلاب، امکان جذب آب در خاک و ذخیره آب جهت آبیاری فضای سبز از بروز مشکلات زیست محیطی، خطرات و حوادث، هزینه گزاف تملک زمین در مناطق شهری، همچنین منظر و بوی نامناسب مخازن روباز تعدیل کننده جریان جلوگیری می نماید.

کلیدواژه ها:

مخازن تعدیل ، سیلاب شهری ، رواناب ، مدیریت آبهای سطحی ، آب انباره