تعیین حریم بهداشتی چاههای آب شرب با استفاده از مدل عددی و برآورد اثر میزان برداشت (مطالعه موردی: دشت مال خلیفه)

آبهای زیرزمینی به عنوان بهترین ذخیره منابع آب قابل دسترس می باشند که برای مصارف مختلف از جمله کشاورزی و شرب استفاده می شوند. از آنجاکه این منابع از آسیب پذیری بالایی در مقابل آلاینده های ناشی از فعالیتهای کشاورزی، صنعتی و شهرنشینی برخوردار هستند، بخش قابل توجهی از این منابع غیر قابل استفاده می شوند، لذا جلوگیری از انتقال آلودگی به چاههای شرب و یا کاهش غلظت آلودگی منتشر شده، امری ضروری است. از کارآمدترین روشها برای این امر، تعیین حریم بهداشتی چاه ها با روشهای دقیق و مطمئن می باشد. در این تحقیق از روش عددی و نرم افزارGMS برای تعیین حریم بهداشتی چاههای شرب دشت مال خلیفه در استان چهار محال و بختیاری استفاده شده است. ابتدا مدلسازی دشت مذکور توسط برنامهModflow انجام شده و سپس حریم بهداشتی سه حلقه چاه شرب منطقه با کدModpath این نرم افزار تعیین گردیده است. . مساحت حریم برای چاه شماره 1 برابر 6/16 هکتار، چاه شماره 2 برابر 9/7 هکتار و چاه شماره 3 برابر 7/14 هکتار می باشد برای برآورد اثر برداشت در حریم چاهها، سناریوهای افزایشی و کاهشی در میزان دبی برداشتی تعریف و بر مدل اعمال شد. با افزایش دبی برداشت، میزان افزایش مساحت حریم از 5/1 تا 28 درصد و با کاهش برداشت، میزان کاهش مساحت حریم از 3 تا 13 درصد متغیر است. نتایج نشان می دهد با افزایش دبی برداشت، مساحت حریم بهداشتی افزایش می یابد و با کاهش میزان برداشت مساحت حریم کوچکتر می شود. اما تغییرات مساحت حریم نسبت به میزان برداشت رابطه خطی ندارد. افزایش یا کاهش دبی برداشت بر افزایش یا کاهش عرض حریم اثر بسیار محسوسی دارد و تاثیر نسبتا کمی بر طول حریم دارد.

کلیدواژه ها:

حریم بهداشتی ، منابع آب زیرزمینی ، مدل عددی ، دشت مال خلیفه