روند پژوهش در علم و مهندسی مواد

معمولاً تعداد مقاله های منتشر شده در رابطه با یک موضوع، بعنوان شاخص سطح فعالیت علمی در باب آن موضوع مطرح می شود. اما به منظور تشخیص شتاب در روند رشد آن موضوع پارامتر مناسبی به نظر نمی رسد. بر این اساس در این کار، روند پژوهش حول برخی موضوع های مهندسی مواد در دو دسته مطالعه شد و موضوع های مورد نظر برحسب سطح فعالیت (Article No.) و شتاب موجود در روند رشدشان، مدت زمانی که میزان نشر (Publication) مقاله حول موضوع مورد نظر دو برابر بشود، دسته بندی شدند. در دسته اول به ترتیب کامپوزیت، لایه نازک، آلومینا، دیرگداز، فولاد و در پایین ترین سطح نانولوله کربنی و چدن قرار گرفتند. اما از جهت شتاب در روند رشد، ناانولوله کربنی درصدر است و سپس به ترتیب لایه نازک، کامپوزیت، آلومینا، چدن، دیرگئاز و فولاد قرار دارند. در میان موضوع های فرآیندی انتخاب شده به ترتیب HIP, Infiltration و Sol-Gel در بالاترین سطح فعالیت قرار دارند. از جهت شتاب در روند رشد، در میان موضوع های فرآیندی، Equal Channel Angular Pressing Friction Stir Welding بیشترین شتاب و Rapid Solidification کمترین شتاب را دارد. در کل نمودار تعداد مقاله های منتشر شده در هر سال پیرامون یک موضوع برحسب سالهای متوالی مورد نظر از بعد کمی، سطح فعالیت علمی را به خوبی نشان می دهد. اما برای تشخیص شیب رشد این روند، نمودارهای لگاریتمی به ویزه بازای مقادیر کمتر گزینه مناسب تری به نظر می رسند. هر چند نمودار لگاریتمی منحنی هایی که از بعد کمی در سطح پایین تری قرار دارند را بازتر نشان می دهد. در نهایت پارامتر زمانی مذکور نه تنها میزان شتاب در روند پژوهش را بصورت کمی بیان می کند، بلکه در شرایطی که تعداد موضوع های مورد نظر زیاد هستند، نمودار چنین کمیتی برحسب موضوع های مورد نظر نتیجه کار را واضح تر بیان می کند.

کلیدواژه ها:

پژوهش ، علم ، فناوری ، مهندسی مواد ، تقاضا محوری