معماری سنتی گنبدهای مساجد یزد و کرمان مصداق معماری پایدار ایرانی- اسلامی

معماری به عنوان یک پدیده که زاده تفکر انسانی است و برای آسایش و آرامش انسان به وجود می آید وابسته به نحوه نگرش و بنیان های فکری اوست. اگر با دیدی منصفانه به این قضیه نگاه کنیم، درمی یابیم که هدف از آفرینش معماری تنها پاسخگویی آن به نیازهای فیزیکی و مادی نیست و هدفی بس والاتر که از آن برقراری ارتباط با عمیق ترین احساسات انسانی است بر آن مرتب می باشد. معماری پایدار،مانند سایر مقولات معماری،دارای اصول و قواعد خاص خود است و به طور اجمالی این دو مرحله را دربرمی گیرد:طراحی هماهنگ با سیستم آفرینش و طراحی برای انسان،که هر کدام آنها استراتژی های ویژه خود را دارند.شناخت و مطالعه ی این تدابیر، معمار را به درک بیشتر از محیطی که باید طراحی آن را انجام دهد، می رساند.توسعه پایدار نیز سامانه بزرگی است که ضمن تأمین متناسب نیازهای مادی انسان ها در محیط، می تواند با کمترین میزان تخریب، در جهت رشد و کمال آنها نیز زمینه سازی نماید.تنها با معیارهای انسانی است که می توان به تحلیل و ارزیابی محتوای آثار معماری پایدار،آنگونه که حقیقتاً هستند و بر مخاطبین خود اثر می گذارند،پرداخت. کارکردهای تازه در معماری ایران پس از اسلام،معماران را به نحو خاصی از ساماندهی فضا نیازمند ساخته است.کیفیت و محتوای انسانی معماری در نحوه ساماندهی فضا و در رابطه متقابل صورت و معنا پدیدار می شود،و اگرنه بررسی یک بعدی و تجزیه شده عناصر و اجزاء لاشه یک موجود زندهرا جداگانه تحلیل و ارزیابی کنیم.با تأسف،در بسیاری از پژوهش ها در تاریخ معماری،به چگونگی کارکردها و ساماندهی فضاها و ارتباط متقابل آنها، بسیار اندک پرداخته می شود. با توجه به مطالب فوق،در این مقاله پس از تعریف مفاهیم و بررسی تاریخی موضوع،در تجزیه و تحلیل آثار معماری و در این مورد ویژه،معماری گنبدها،به سامانه های سازه ای و معنایی بطور همزمان توجه شده است

کلیدواژه ها:

معماری سنتی ، گنبدها ، بررسی سازه ای و معنایی ، معماری پایدار