مدیریت جامع حوزه های آبخیز کشوربرمبنای مدل مدیریت استراتژیک

از آن هنگام که برای اولین بار واژه «آبخیز» توسط ج. و. پاول(John Wesley Powell) در سال 1896 تعریف شد بیش از یکصدو سی سال می گذرد و در مقاطع مختلف زمانی، آبخیزداری معانی متفاوتی را تداعی نموده است..در حالیکه امروزه با توجه به تعدد کاربریها و پیچیدگی دخالتهای انسان دریک حوزه و بر اساس جدیدترین اصول مدیریت ، از آبخیزداری تعاریف کاملتری ارائه شده است که تلفیقی از جدیدترین و معتبرترین آنها چنین است: آبخیزداری یک فرایند رفت و برگشتی iterative برای برنامه ریزی یکپارچه integrated و مدیریت هماهنگ کلیه منابع موجود در یک آبخیز به منظور بهینه سازی تولید محصولات و خدمات بدون آسیب رساندن به منابع پایه ( آب و خاک) میباشد. براساس برنامه محیط زیست سازمان ملل متحدمدیریت وبرنامه ریزی یکپارچه منابع طبیعی باید همزمان در دو سطح مختلف پیش رود ،از یک طرف پیامد ها ی اقتصادی ،اجتماعی وزیست محیطی واز طرف دیگر تمامی اجزائ منابع طبیعی (از قبیل هوا،آب،پوشش گیاهی ،حیا ت وحش و...) مدنظر قرار گیرند. در این فرایند این فرصت برای کلیه ذینفعان ( خصوصی و دولتی ) بوجود میاید که اهداف و منافع ( استفاده های) متفاوت خود را، از منابع محیطی،هماهنگ ومتعادل سازند و ملاحظه کنند که فعالیت ها و عملیات دسته جمعی چقدر میتواند در پایداری بلند مدت این منابع موثر باشد. ازسویی دیگر، با نگاهی دقیق به مفهوم استراتژیک می توان به ضرورت استفاده از آن در سازمان جنگلها ،مراتع وآبخیزداری برای نیل به اهداف سازمانی پی برد و با توجه به کستره وظیفه سازمانی لزوم بکارگیری برنامه ای جامع برای مواجهه با مسائل بیشتر از گذشته احساس می شود. مدیریت استراتژیک با تکیه بر ذهنیتی پویا ، آینده نگر ، جامع و اقتضائی راه حل بسیاری از مسائل سازمانها است. پایه این نوع مدیریت بر اساس میزان درک مدیران از سازمان های مشابه ، جوامع بهربردار؛ تامین کنندگان ، توزیع کنندگان،بخشهای مختلف دولتی وخصوصی و تمام کسانی است که به نوعی با آن سازمان در ارتباط هستند که این مهم تعیین کننده موقعیت سازمان می باشد. پس مدیریت استراتزیک با بکارگیری شیوه های خلاقانه و نوآوری به سازمان ها می آموزد برای شکل دادن به آینده خود بصورت انفعالی عمل نکنند.ازآنجاییکه برنامه پنجساله،بخشی ازبرنامهاستراتژیک سازمان است لذا درهماهنگی باسازمان انتظارمی رودهریک درراستای مأموریت واهداف استراتژیک سازمان به تهیه وتدوین برنامه استراتژیک خودهمت گمارند.نتیجه اجرای مدیریت استراتژیک موفقیت سازمان برای گذار از مدیریت وظیفه ای به مدیریت فرایند محور می باشد.

کلیدواژه ها:

آبخیزداری ، استراتژی ، مدیریت فرایند محور