آشکارسازی گرمایش جهانی در منطقه زاگرس میانی و ارتباط آن با پهنای حلقه های رویشی درخت ارس

گونه ی درختی ارس یکی از مهم ترین گونه ها در مطالعات گاهشناسی درختی (Dendrochronology) است، که می توان از آن برای مطالعات اقلیم شناسی درختی (Dendroclimatology) نیز استفاده کرد. در این مطالعه با توجه به اهمیت درختان ارس، ذخیره گاه جنگلی ارس کیگوران در استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. در این رویشگاه از درختان سالم و سرپایی که ویژگی های اولیه برای مطالعات گاهشناسی را داشتند نمونه برداری شد، نمونه ها با استفاده از یک مته سال سنج از درختان گرفته شد، پهنای حلقه های رویش اندازه گیری و پس از بررسی سری های زمانی حلقه های رویشی، نتایج با اطلاعات اقلیمی طولانی مدت ایستگاه سینوپتیک خرم آباد از سال 1951 تا 2014 مقایسه شدند، کهنسال ترین درخت مورد استفاده در این مطالعه 375 سال سن داشت. نتایج نشان داد که همراه با آغاز گرمایش جهانی از سال 1980 میانگین، کمینه و بیشینه دمای سالانه ایستگاه مورد بررسی روند افزایشی بسیار معنی داری دارد، این در حالیست که میزان بارندگی هیچ گونه روند افزایشی یا کاهشی را برای دوره ی مورد مطالعه نشان نداد. بررسی حلقه های رویشی برخی از درختان ارس منطقه کیگوران، افزایش پهنای حلقه های رویش را از سال های 1980 به بعد نشان داد، که به نظر می رسد این افزایش پهنا در اثر وقوع پدیده ی گرمایش جهانی باشد، البته بررسی دقیق تر این موضوع نیازمند مطالعات گسترده تر در این زمینه است. با توجه به اهمیت این گونه، بخصوص در زمینه ی بازسازی داده های اقلیمی گذشته، ضروری است که این ذخیره گاه مورد حمایت بیش از پیش مسئولان قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

ارس ، گاهشناسی ، گرمایش جهانی