ارزیابی تغییرات بارش مؤثر ناشی از تغییر اقلیم و اثرات آن در زراعت گندم دیم در زاگرس مرکزی (مطالعه موردی: دشت های لردگان و بروجن)

محصول گندم از نظر تولید و سطح زیرکشت سالانه در ایران و جهان در درجه اول اهمیت قرار دارد. سطح زیرکشت گندم دیم در ایران بیش از 4 میلیون هکتار است که بیشترین سطح زیرکشت زمین های زراعی را شامل می شود. بنابراین استقلال غذایی و خودکفایی در تأمین مواد غذایی کشور مستلزم توجه زیاد به زراعت در زمین های دیم است که با توجه به وابستگی شدید به نزولات جوی تحت تأثیر پدیده تغییر اقلیم قرار گرفته و احتمالاض تولید این محصول استراتژیک را با مشکلاتی مواجه خواهد ساخت. در این پژوهش با ریز مقیاس نمایی خروجی مدل گردش عمومی جو HADCM3 به بررسی اثر تغییر اقلیم بر بارش مؤثر و اثرات آن در زراعت گندم دیم در دو دشت بروجن و لردگان پرداخته شد. نتایج افزایش دما، کاهش بارش های بهاره و افزایش بارش های تابستانه و پاییزه را در هر دو ایستگاه و افزایش بارش های زمستانه در لردگان و کاهش آن در بروجن را نشان داد. همچنین طبق نتایج حاصله، لردگان از بارش مؤثر بیشتری نسبت به بروجن در دوره های آتی برخوردار خواهد بود در نتیجه برای دیم کاری مناسب تر خواهد بود.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، بارش مؤثر ، گندم دیم ، مدل گردش عمودی جو ، ریز مقیاس نمایی