بررسی ویژگی های فیزیکوشیمیایی و توزیع عناصر بالقوه سمی در خاک های کشاورزی پیرامون کارخانه پتروشیمی شیراز

در این پژوهش غلظت و توزیع عناصر بالقوه سمی در نمونه های خاک زمین های کشاورزی پیرامون کارخانه پتروشیمی شیراز با هدف ارزیابی و تعیین شدت آلودگی طبیعی (زمین زاد) و انسان زاد و هم چنین ویژگی های فیزیکوشیمیایی خاک از قبیل pH و OM (موادآلی) نیز مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور تعداد 19 نمونه از خاک منطقه مورد مطالعه برداشته شد. نمونه برداری از 15 ایستگاه صورت گرفت که در4 ایستگاه، علاوه بر نمونه خاک سطحی، نمونه خاک عمقی نیز برداشت گردید. پس از آماده سازی نمونه های خاک در آزمایشگاه، میزانpH و OM (مواد آلی) آن ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نمو نه های خاک به منظور تعیین غلظت 3 فلز مس، روی و سرب با روش هضم اسیدی و با کمک دستگاه ICP-MS به شرکت کانساران بینالود ارسال گردید. بر اساس نتایج به دست آمده میانگین غلظت سه فلز مورد نظر در نمونه های خاک به ترتیب؛ مس 25.63 میلی گرم بر کیلوگرم، روی 68.05 میلی گرم بر کیلوگرم و سرب نیز 8.31 میلی گرم بر کیلوگرم است. هم چنین محاسبه ضریب آلودگی و درجه آلودگی نشان داد که دو فلز مس و سرب در این رده بندی، آلودگی پایین و عنصر روی، آلودگی متوسط را به خود اختصاص داده اند. هم چنین شاخص زمین انباشت محاسبه شده نیز، نشانگر ناآلوده بودن خاک مورد مطالعه به این سه عنصر بالقوه سمی بوده و این روند انباشتگی را نشان می دهند: روی> مس> سرب. با توجه به توزیع مکانی غلظت این سه فلز می توان؛ فعالیت های کشاورزی، عبور جاده از مجاورت برخی زمین های کشاورزی و هم چنین فعالیت کارخانه پتروشیمی را مهم ترین منابع ورود این فلزات به خاک های منطقه مورد مطالعه در نظر گرفت.

کلیدواژه ها:

عناصر بالقوه سمی ، آلودگی ، کارخانه پتروشیمی شیراز ، فعالیت کشاورزی ، خاک