ارزیابی آسیب پذیری زیست محیطی ورود نیترات به آبهای زیرزمینی دشت ایذه خوزستان با استفاده از روش های DRASTIC و GODS

دشت ایذه در شمال غربی استان خوزستان، در فاصله 150 کیلومتری از اهواز قرار دارد که مهمترین منابع آب موجود در آن آبهای زیرزمینی است. این دشت به دلیل دارا بودن منابع غنی آب زیرزمینی و خاک حاصل خیز از کشاورزی پررونقی برخوردار است. به دلیل گسترش زیاد فعالیت های کشاورزی کیفیت آب زیرزمینی تحت تأثیر مواد شیمیایی به ویژه نیترات می باشد. به همین منظور ارزیابی آسیب پذیری در تصمیم گیری مدیریتی این دشت اهمیت دارد. در این راستا، جهت پتانسیل یابی آلودگی منابع آب زیرزمینی در دشت ایذه از دو روش DRASTIC ,GODS استفاده شد. در روش DRASTIC از هفت پارامتر عمق، تغذیه، محیط آبخوان، خاک، توپوگرافی، محیط غیراشباع و هدایت هیدرولیکی و در روش GODS از چهار پارامتر نوع آبخوان، منطقه غیر اشباع، عمق و خاک استفاده گردید. مقایسه نتایج دو روش نشان می دهد که در مدل دراستیک حدود 1/31 درصد در محدوده بدون خطر آسیب پذیری، 51/6 درصد در محدوده آسیب پذیری خیلی کم، 45/52 درصد در محدوده آسیب پذیری کم و 1/5 درصد در محدوده آسظیب پذیری متوسط قرار دارد. نتایج روش GODS نشان می دهند، حدود 0/2 درصد در محدوده آسیب پذیری قابل اغماض و 97/97 درصد در محدوده آسیب پذیری کم و 1/83 درصد از محدوده دارای آسیب پذیری متوسط می باشد. مقایسه این دو روش نشان می دهد که روش DRASTIC آسیب پذیری آبخوان را کمی کمتر از روش GODS نشان می دهد پارامترهای بیشتر و وزن دهی متفاوت پارامترها بر اساس نقش آنها در تعیین آلودگی سبب شده مدل دراستیک بعنوان مدلی کارآمد و بهینه برای ارزیابی آسیب پذیری این آبخوان معرفی گردد. نتایج تحلیل حساسیت حذف نقشه و نیز تحلیل حساسیت تک پارامتری، نشان می دهند که مهمترین پارامتر تأثیر گذار بر شاخص آسیب پذیری، محیط غیر اشباع است.

کلیدواژه ها:

آسیب پذیری ، تحلیل حساسیت ، روش DRASTIC ، روش GODS ، دشت ایذه خوزستان