مکان یابی مناسب سدهای زیر زمینی با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS و GIS در حوضه آبخیز غنچه حسن استان گلستان

سدهای زیر زمینی سازه هایی هستند که توانایی مسدود کردن آب زیر قشری، نگهداری آب در سفره های محلی و یا منحرف کردن آب به سفره های مجاور، بالا بردن تراز آب زیر زمینی، ذخیره کردن و در دسترس قرار دادن آب زیر زمینی را دارا می باشند. اولین قدم در احداث سدهای زیرزمینی مکان یابی می باشد و با توجه به اینکه سدهای زیرزمینی امکان احداث در هر نقطه ای را ندارند پس با توجه به خصوصیات و اقلیم منطقه باید بهترین مکان برای احداث در نظر گرفته شود. بدین منظور در این تحقیق از طریق استفاده از ابزارهای مدیریتی ( روش های تصمیم گیری چند شاخصه ) در کنار قابلیت های بالای نرم افزار ArcGIS مکان یابی مناسب سدهای زیر زمینی در حوضه آبخیز غنچه حسن استان گلستان انجام شده است. معیارهای شیب، شبکه آبراهه، زمین شناسی، توپوگرافی، کاربری اراضی، گسل و بافت خاک در نظر گرفته شده است. به منظور وزن دهی معیارها، وزنی برای هر معیاره، با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) استخراج شده است. در ادامه به منظور تلفیق نقشه های معیار و مکان یابی مناسب سدهای زیر زمینی از تکنیک TOPSIS همراه با بهره گیری از قابلیت های نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد منطقه مورد مطالعه به چهار بخش خیلی مناسب، مناسب، تا حدودی نامناسب و نامناسب برای احداث سد زیرزمینی طبقه بندی شده است. بیشترین سطح منطقه را طبقه نامناسب ( 8 / 77 درصد ) و کمترین سطح منطقه را طبقه خیلی مناسب ( 7 / 1 درصد ) به خود اختصاص داده است.

کلیدواژه ها:

سدهای زیرزمینی ، تصمیم گیری چند معیاره ، GIS ، حوضه آبخیز غنچه حسن