مالکیت معنوی از نگاه ارزش های اسلامی

بر کسی پوشیده نیست که ما در عصر اطلاعات زندگی می کنیم. در این دوران مالکیت معنوی در حفظ حقوق مبتکران،سرمایه گذاران و اندیشمندان از اهمیت ویژه ای برخوردار است، لذا رعایت آن در ایجاد، رشد و توسعه بنگاه های کوچک و بزرگ اقتصادی و دولتها ضروری می نماید. مالکیت معنوی با ایجاد زیرساخت های قانونی می تواند از یک سو توسعه و گسترش ایده های جدید و دانش بنیان را به همراه داشته و از سوی دیگر مانعی برای نشر علوم و دانش به شمار آید. این مقاله به منظور بررسی چالشپیش آمده، مالکیت معنوی را به عنوان حقوقی دارای ارزش اقتصادی و دادوستد، ولی با موضوعیت غیر معین و غیرمادی تعریفکرده و دو دیدگاه موافق و مخالف و استدلال های آن ها موردپژوهش قرار می دهد. مخالفان از یک سو با استناد به احادیث و روایات و متن قرآن مانند آیه کتمان و یا قاعده تسلیط که در آن وقتی انسان کتاب یا کالایی را خریداری می کند مال او محسوبمی شود و او حق دارد که در مال خود هر نوع تصرف، مثل تقلید، انتشار و ... را داشته باشد، به رد حقوق مالکیت معنویمی پردازند. موافقان نیز از سوی دیگر با تمسک به ارتکاز و قاعده لا ضرر و آینه 92 سوره نساء به توجیه این حقوق می پردازند. البته در فقه شیعه ولی فقیه وجود دارد که بنا به تشخیص می تواند از اختیارات خود استفاده کرده و جامعه را به سمتی که نفع مسلمین در آن است، سوق دهد.

کلیدواژه ها:

مالکیت معنوی ، اسلام ، شیعه ، ولی فقیه