مقایسه شاخص های عددی تنوع و غنای گونه ای در شدت های مختلف چرای دام (مطالعه موردی: مرتع روستا پنجالو)

یکی از فشارهای مخرب در مرتع که باعث کاهش تنوع و از بین رفتن عناصر گیاهی می گردد، چرای مفرط دام است. چرای دام از هر نوع که باشد، با تغییر در فراوانی گونه ها که ضامن بقا، پایداری و کارکرد صحیح اکوسیستم ها هستند، اکوسیستم مرتع را تحت تأثیر قرار می دهد. در این پژوهش اثر سه شدت ، چرای سبک (250 تا 450 متر از روستا)، متوسط (725 تا 825 متر) و سنگین (1100 تا 1200 متر) بر تنوع و غنای گونه ای در مرتع روستای پنجالو مغان در استان اردبیل بررسی شد. در هر سایت، سه ترانسکت، و در هر ترانسکت 10 پلات یک مترمربعی برداشت شد. در هر پلات فهرست گونه های موجود و تعداد افراد هر گونه یادداشت شد. برای ارزیابی شاخص های تنوع وغنا، شاخص های غنای مارگالف و منهینگ و شاخص های تنوع سیمپسون، شانون و یکنواختی محاسبه شد. پس از تعیین اندازه کمی هر یک از شاخص ها، تأثیر شدت های چرا با استفاده از تجزیه واریانس یک طرفه و مقایسه میانگین ها با آزمون توکی انجام شد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص غنای منهنیگ نشان داد که بین چرای متوسط با سنگین اختلاف معنی داری وجود ندارد، ولی بین شدت سبک و سنگین اختلاف معنی دار شد (P>0/05) بین شدت های مختلف چرا از نظر شاخص مارگالف اختلاف معنی دار وجود ندارد. در هر دو شاخص مارگالف و منهنیگ بیشترین غنا در شدت چرای سنگین مشاهده شد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص های تنوع شانون و سیمپسون نشان دادند که بین شدت چرای سبک و متوسط اختلاف معنی داری وجود ندارد اما با شدت چرای سنگین اختلاف معنی دار شد. بیشترین تنوع در شدت چرای متوسط مشاهده شد.

کلیدواژه ها:

تنوع ، غنا ، شدت چرا ، روستا پنجالو ، مراتع مغان ، استان اردبیل