تعیین و تحلیل فضایی مدل مناسب پایش خشکسالی در ایران

تهیه نقشه شاخص های خشکسالی رویکردی نوین جهت ارتقاء درک عمومی از پایش خشکسالی است. درکار حاضر به ارزیابی شاخص های خشکسالی و تحلیل فضایی روش های درونیابی داده های نشان دهنده خشکسالی ها در کشور ایران پرداخته شده است. ارزیابی کیفی-کمی پنج شاخص هواشناسی (CPAI, DI, DAI, RAI و SPI) نشان داد که شاخص SPI شش ماهه به عنوان مناسب ترین، همگن ترین و واقعی ترین شاخص رصد خشکسالی در ایران است. در ادامه دو روش درون یابی فضایی جبری (IDW و Spline) و یک روش زمین آمار کریجینگ عمومی جهت تهیه نقشه خشکسالی کشور مقایسه شدند. بررسی معیارهای ارزیابی متقاطع (MBE, MAE, RMSS, RMSE و R2) نشان دادند که در 8 ماه اولیه سال 2000 ، روش درون یابی زمین آمار کریجینگ عمومی(مدل نمایی) مناسب ترین و برای 4ماه پایانی آن روش درون یابی جبری اسپیلاین کاملاً منظم، بهترین مقادیر را ارائه داده است. مقایسه شکل گیری ساختار و نحوه پراکنش فضاییمتغیر خشکسالی در خروجی های این دو مدل نشان داد که روش های زمین آمار به دلیل جست وجوی همبستگی فضایی داده ها، درونیاب های مناسب تری برای به تصویر کشیدن خشکسالی ها هستند.

کلیدواژه ها:

پایش خشکسالی ، تحلیل فضایی ، شاخص بارش استاندارد شده ، ارزیابی متقاطع ، ایران