بررسی تاثیر آموزش ایمنی شخصی به مادران بر دانش و مهارت پیشگیری از سوء استفاده جنسی در دختران پیش دبستانی شهر گرگان، 95-1394

سوء استفاده جنسی از کودکان یکی از مهم ترین وقایع آسیب زای دوران کودکی است که اثرات منفی گسترده و گاه ترمیم ناپذیری برای قربانی، خانواده و جامعه دارد. بخش قابل توجهی از قربانیان، تجربه سوء استفاده جنسی را در سن کمتر از 7 سالگی گزارش کرده اند، بنابراین کودکان پیش دبستانی در معرض بالای خطر این نوع سوء استفاده قرار دارند. از آنجایی که والدین آموزش دهندگانی موثر در زمینه آموزش برنامه ایمنی شخصی در این سنین شناخته شده اند و با توجه به شیوع مشابه سوء استفاده جنسی از کودکان در سراسر جهان، جمعیت کودکان کشور، آسیب پذیر بودن آنان، نگرش مثبت والدین و در مقابل نداشتن آموزش پیشگیری از سوء استفاده جنسی، سبب شد این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش ایمنی شخصی به مادران بر دانش و مهارت پیشگیری از سوء استفاده جنسی در دختران پیش دبستانی شهر گرگان انجام شود.مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع کارآزمایی میدانی تصادفی شده موازی بر روی 56 دختر پیش دبستانی (6 ساله) و مادران آنها که به روش نمونه گیری تصادفی منظم از دو مرکز بهداشتی 3 و 4 شهر گرگان انتخاب شده بودند، صورت گرفت. نمونه ها به تصادف در دو گروه مداخله (آموزش مادران) و گروه کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری در این پژوهش فرم اطلاعات جمعیتی شناختی و نسخه فارسی دو پرسشنامه ایمنی فردی و تست موقعیت چه میشود اگر ورتل بود. دو روز قبل از شروع کلاس آموزشی برای مادران گروه مداخله از کودکان هر دو گروه با استفاده از دو پرسشنامه مذکور، پیش آزمون گرفته شد. آموزش برنامه ایمنی شخصی بر اساس کتابچه آموزشی ایمنی شخصی ورتل، در گروه های 10-4 نفره و در طی یک جلسه 120-90 دقیقه ای به مادران گروه مداخله داده شد. سپس از آنها تقاضا شد آموزش های دریافتی را طی یک هفته به کودکان خود انتقال دهند. دو روز و یک ماه بعد از اتمام آموزش ها در کودکان گروه مداخله، از کودکان هر دو گروه پس آزمون، از اخذ شد. تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس ضرورت با استفاده از آزمون هایT مستقل، من ویتنی، فریدمن و ویلکاکسون به کمک نرم افزار آماریspss انجام شد. نتایج: یافته های مطالعه نشان داد میانگین نمره دانش در گروه مداخله قبل و بعد آموزش و در پیگیری یک ماه بعد به ترتیب (28/0±15/10، 38/0±23/10، 69/2±92/6) و میانگین نمره مهارت در گروه مداخله قبل و بعد آموزش و در پیگیری یک ماه بعد به ترتیب ( 51/1 ± 38/20، 51/1 ± 73/19، 29/1 ± 78/10) بود. بعد از دریافت آموزش ها، در دانش و مهارت پیشگیری از سوء استفاده جنسی بین دو گروه مداخله و کنترل اختلاف معنی داری وجود داشت (0001/0p=). با گذشت زمان (یک ماه بعد) نیز این اختلاف همچنان معنادار باقی ماند (0001/0p=).نتیجه گیری : با توجه به دانش و مهارت ضعیف کودکان در زمینه پیشگیری از سوء استفاده جنسی قبل از مداخله و میزان بالای خطر سوء استفاده جنسی ازکودکان و در مقابل توانایی آنان در فراگیری آموزش های مقابله ای، می توان بر آموزش به مادران و توانمند کردن آنان در برقراری ارتباط با کودک و انتقال اطلاعات به آنان در پیشگیری و حفاظت از کودکانشان تاکید نمود. لذا توصیه می شود برنامه ایمنی شخصی کودکان در دستور کار آموزش و پرورش قرار گیرد و از دانش آموختگان رشته مشاوره در مامایی در این زمینه استفاده گردد.

کلیدواژه ها:

سوء استفاده جنسی ، کودکان ، پیشگیری ، پیش دبستانی ، ایمنی شخصی