گفتمان روشنفکران دینی در دوره پهلوی دوم (با تاکید بر آرا مهندس بازرگان و دکتر شریعتی
محل انتشار: اولین کنگره ملی تفکر و پژوهش دینی
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,165
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
CONFIR01_252
تاریخ نمایه سازی: 14 مرداد 1394
چکیده مقاله:
فضای سیاسی ایران پس از شهریور 1320 شاهد رقابت گفتمان های سیاسی رقیب با گفتمان پهلویسم (گفتمان هژمونیک ) یعنی مارکسیسم ، لیبرالیسم و اسلام گرایی است . گفتمان روشنفکری دینی که از گفتمان اسلامی گرا و لیبرالیسم منبعث شده زمینه های هژمونیک شدن آن به تدریج در زمان پهلوی دوم اتفاق می افتد . حال این گفتمان با کدام مفصل بندی در صدد برساختن معنای مورد نظر خود بود . دال مرکزی دی این گفتمان چه بود و با کدام گفتمان توانست معنای مورد نظر خود را بر جامعه ایران بقبولاند به ویژه آنکه هنوز برخی از نشانه های گفتمان مدرنیته در قالب لیبرالیستی و پهلویسم و حتی مارکسیسم در جامعه مقبولیت داشت . به عبارتی این مقاله در پی تبیین این مسئله می باشد که نسبت دین و مدرنیته در گفتمان اسلامگرایی در دوره ی محمد رضا شاه چیست .این مسئله ی پژوهشی بر اساس نظریه تحلیلی گفتمان لاکلاو موفه بررسی شده است . یافته ها نشان می دهد گفتمان روشنفکری دینی در مقابل گفتمان های پلهویسم، مارکسیسم و ناسیونالیسم لیبرال موجودیت یافت و نسبت به مدرنیته رویکردی انتقادی و گزینشی داشته است . با مفصل بندی و باز تعریف بعضی دال ها زمینه های هژمونتیک شدن گفتمان دینی را فراهم نمود. انسداد تجربه مدرنیزاسیون ایرانی در قالب گفتمان پهلویسم نشان داد که برای بومی کردن مدرنیته باید از بستر دین حرکت کرد . پس استقرار دموکراسی بدون توجه به دین منجر به استبداد و انسداد گفتمانی می شود ، چنان که در دوره رضا شاه اتفاق افتاد . مهندس بازرگان و دکتبر شریعتی به عنوان دو شخصیت روشنفکر دینی با ارائهاسلامی سیاسی لیبرال و چپ به نوعی رژیم پهلوی و سایر گفتمان ها را «غیریت » دانسته و در بازگشت به خویشتن و اصول و آموزه های اسلام و اهل بیت کوشیدند .
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مجتبی دانای طوس
دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم سیاسی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد، ایران
محمد فلاح
کارشناس ارشد روابط بین الملل،دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزادشهرضا، ایران
علی ستاری
استادیار دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :