بررسی مبانی ولایت قهری پدری و جد پدری در نکاح دختر باکره

در فقه امامیه قول مشهور این است که ولی می تواند مولی علیه صغیر را که به دلیل صغر اراده اش غیر نافذ است، به عقد ازدواج فردی در آورد. البته ولایت پدر و جد پدری مشروط به رعایت مصالح مولی علیه می باشد. بنا بر این، اگر ولی بدون رعایت مصلحت صغیر، او را به عقد ازدواج فردی در آورد، گروهی از فقها آن را غیر نافذ و منوط به اجازه صغیر بعد از بلوغ می دانند. گروهی دیگر معتقدند که اصلا عقد بدون رعایت مصلحت صغیر باطل است و حتی با اذن بعد از بلوغ نیز نمی توان آن را درست کرد. مشهور فقهای امامیه با استناد به صحیحه عبدالله بن صلت معتقدند که صغیر بعد از بلوغ حق فسخ ندارد. عبدالله بن صلت می گوید: از امام صادق (ع) (در باره دختر صغیره که پدرش، او را به عقد ازدواج در آورده است) سؤال کردم آیا او بعد از بلوغ حق اظهار نظر و اختیار دارد یا خیر؟ حضرت فرمود: خیر. در مورد اولاد ذکور، دیدگاه غیر مشهور در فقه، وجود خیار بعد از بلوغ است؛ زیرا بدلیل اثبات نفقه و مهر دچار زیان و ضرر شده و بر مبنای قاعده لاضرر، آنان مخیرند که این عقد را تنفیذ یا رد کنند. بعضی از فقها با مقایسه اولاد اناث به اولاد ذکور، در عدم خیار فسخ اولاد اناث بعد از بلوغ نیز تردید کرده اند؛ زیرا آنان معتقدند که در مورد اناث، ادامه زندگی مشترک بر خلاف میل و رغبت، نوعی ضرر است. بنا بر این، با استناد به لاضرر می توان برای وی خیار فسخ را اثبات کرد

کلیدواژه ها:

ولایت قهری ، جد پدری ، دختر باکره