تحلیل بافت های فرسوده شهری در راستای احیا و پیشگیری از فرسودگی مطالعه موردی: محله درب نو گرگان

هویت تاریخی هر شهری در بافتهای سنتی و کهن آن نمود مییابد. بافتهای فرسوده، جزئی از پیکره شهرهاست و دارای ارزشهای کالبدی، عملکردی و اقتصادی است. مفهوم محله با اتکا به نیازهای زمانه و جایگاه فرهنگی تاریخی محلات می تواند از یک سو سبب حفظ نظام اجتماعی اقتصادی محلات تاریخی شهرها و به دنبال آن جلوگیری از نابود ساختار کالبدی شود و از سوی دیگر، سبب شکل گیری مفهوم محله در بافتهای توسعه یافته شهری شود. بافتهای فرسوده شهری باعث ایجاد محیط فیزیکی ناخوشایند و فضای اجتماعی ناپایداری میشود. توسعه وسیع مهاجرت روستاییان به شهر در جابجاییاکولوژیکی گروههای جمعیتی بافت جدید و قدیم موثر بوده و جایگزین جمعیت بافت قدیم میگردد. ساکنین بیگانه با محیط جدید نتوانستند همخوانی و انطباق لازم را با محیط فیزیکی ایجاد کرده و به دلیل ویژگیهای خاص اجتماعی، اقتصادی وفرهنگی خود صلابت گذشته این بافتها را حفظ کنند. عملکرد نامطلوب و نابرابر مدیریت شهری در ارائه خدمات و امکانات بر وخامت اوضاع افزود و این بافتها را به فضاهای مسألهدار شهری تبدیل نمود. در این تحقیق، دو فعالیت به موازات یکدیگرانجام شد تا تحلیل علل فرسودگی بافت شهری در محله دربنو و ارائه سیمای کلی موقعیت این بافتها در شهر گرگان به لزومبازبینی برنامههای مدیریت شهری نسبت به بهبود وضعیت فضای پیرامون محله دربنو گرگان ارزیابی شود. فعالیت اول شامل بررسی مبانی نظری موضوع و فعالیت دوم شامل تحلیل بافتهای فرسوده شهری در راستای احیا و پیشگیری از فرسودگی درمحله دربنو گرگان انجام گرفت. نتایج حاصل از مطالعه بافت قدیمی گرگان نشان میدهد که پایداری کالبدی، در محله، بخصوص مرکز محله دربنو موجب بهبود کیفیت زندگی ساکنین و ارتقا تعاملات اجتماعی میشود. همچنین توسعه فیزیکی، اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی از ارکان توسعه و بهسازی فراگیر بافت فرسوده شهری محسوب میشود، اما تدوین روش بهسازی یا مرمت شهری امری ساده نیست.

کلیدواژه ها:

فرسودگی ، شهری ، بافت ، احیا ، پیشگیری ، محله درب نو گرگان