تحلیل نقشه مؤلفه امنیت مدنی در ترکیب جنسیتی حضور پذیری اجتماعی در فضاهای عمومی شهرها (نمونه موردی: فضای ورودی اصلی بازار تبریز (راسته کرجیلر)

مشارکت در حیات روزانه و شبانه شهر یکی از اساسی ترین حقوق مدنی است. به رسمیت شناخته شدن هر شهروند به گونه ای برابر با سایرین، به دور از تمایزات جنسی، سنی و ... با حضور در عرصه شهرتحقق می یابد. عدم وجود امنیت در فضای شهر خصوصاً شب هنگام یکی از عمده ترین دلایلی است که تعادل کنش های متقابل شهروند- فضا و حضور پذیری متناسب آنان را در فضاهای عمومی شهرهای ما برهم زده است. محدودیت در بهره برداری از فضاها و اماکن برای زنان آشکارا در بطن شهر تجربه می شود. در حال حاضر نقش کالبد شهر بر افزایش امنیت و حضور پذیری اقشار مختلف، با تأثیر بر الگوهای رفتاری شهروندان پرواضح است. چنانکه به نظر می رسد گره این مشکل را می توان با طراحی و برنامه ریزی محیط های امن شهری گشود. هدف این مقاله بررسی نقش امنیت در نحوه حضور زنان در عرصه فضاهای عمومی شهر است. در راستای انجام این پژوهش بازار سنتی و تاریخی تبریز به عنوان یکی از پویاترین و فعال ترین فضاهای عمومی شهر تبریز درنظر گرفته شده است تا با بررسی نحوه حضور زنان، کاستی ها و عوامل مؤثر بر عدم امنیت آنان آشکارتر شود. مهمترین پرسش های پژوهش عبارتند از: 1- عوامل اصلی کاهش امنیت زنان در فضای شهری بازار تبریز کدامند؟ 2- میزان رضایت زنان و امنیت فضای ورودی بازار تبریز در چه حد است؟ بر همین اساس، سعی این پژوهش بر آن است تا با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از تکنیک پیمایش (پرسشنامه) و مشاهده میدانی در مرحله جمع آوری اطلاعات و تکنیک کشف الگوی رفتاری مردم در محدوده توسط تکنیک ویلیام وایت، سنجش میزان رضایتمندی کاربران با استفاده از تکنیک Place chek با خروجی های آماده از نرم افزار Spss در مرحله تجزیه و تحلیل داده ها، به الگوهایی در راستای ارتقاء، امنیت زنان در فضاهای شهری و حضور فعال آنان در سطح شهر دست یابد. جامعه آماری در این پژوهش شماره 150 نفر از زنان حاضر در فضای بازار سنتی تبریز است که با تکنیک نمونه گیری اتفاقی در نظر گرفته شده است.

کلیدواژه ها:

امنیت مدنی ، زنان ، نابرابری جنسی ، فضای عمومی شهری ، بازار تاریخی ، تبریز