کارآئی و اثربخشی کیفیت ؛ پیشران تعالی سازمانی

کیفیت چیست ؟ منظور از کارآئی و اثربخشی چیست ؟ نقش کیفیت به عنوان پیشران تعالی چیست؟ آیا باید بر کیفیت محصولات تمرکز داشت یا کیفیت فرآیند ؟ از چه ابزارهائی ، در چه مقاطعی و چگونه باید استفاده نمود تا کیفیت موردنظر با کارآئی و اثربخشی لازم محقق گردد ؟ و .... پاسخی ساده و کوتاه به این سوالات مقدور نیست ، زیرا این موارد ابعاد متعددی را در یک نظام کلان در بر می گیرند . برای درک موضوع ما در این مقاله براساس وقوع چهار انقلاب در تفکر مدیریت ( تمرکز بر مشتری ، بهبود مستمر ، مشارکت همگانی و شبکه سازی اجتماعی ) ، مسیر تکامل کیفیت را در شرکت های متعالی که رهبری بازار را در دست دارند ، به تصویر می کشیم . این موضوع شامل چهار مفهوم تطبیق که در بردارنده چهار سطح کیفیت است می باشد . این چهار تطبیق عبارتند از :• تطبیق با استاندارد • تطبیق با هزینه • تطبی قب ااستفاده • تطبیق با آخرین نیاز سپس به تفاوت ها و وجوه تمایز اندیشه ، تفکرات و روش شناسی موجود بین قطب های بزرگ صنعتی دنیا به لحاظ توسعه مفهوم کیفیت و نقش آن در پیشبرد سازمان ها د ر مسیر تعالی اشاره می کنیم . روش ها و ابزارهای استانداردی کا کارآئی و اثربخشی کیفیت را محقق می ساختند نیز در هر یک از چهار مرحله تکامل ، تکوین یافتند . این روش ها و ابزارها متناسب با تحولات شرکت ها تغییر پیدا کرده اند که در این مقاله به تفصیل به این موضوعا ت پرداخته می شود . و در انتها با توجه به تجربیات حاصله در سازمان ها و شرکت های صنعتی ایران مدلی ارائه می گردد تا چراغ راه مدیران ارشد اجرائی و مدیران میان به خصوص مدیران کیفیتی باشد که سودای کارآئی و اثربخشی را در سر می پرورانند تا با اتکا به این مدل ، راه های موثر رقابتی عمل : کردن را کشف نموده و در فرایندی یکپارچه ، جایگاه تمامی نظام های بهبود نظیر :QFD ،Bench Marking، روش های گروهی و کار تیمی ، دوایر QC، آسیب شناسی ، هفت ابزار QC ، ، هفت ابزار مدیریت ، Six Sigma و ... را درک نموده و چگونگی تطبیق کنترل فرایند را با تمامی این نظام ها و ابزارها دریابد و بدین ترتیب بتوانند گامی کارا و موثر در ارتقاء سازمان خود در مسیر تعالی بردارند ؛ به این امید که زانوی عروجشان هرگز خاکی نگردد .