مطالعه ژنتیکی عامل بیماری زنگ زرد گندم و میزبان آن در شرایط گلخانه

زنگ زرد Puccinia striiformis Westend f. sp. Tritici مهمترین بیماری گندم در سرتاسر جهان از جمله ایران از لحاظ میزان خسارت وارده به محصول گندم میباشد. مطمین ترین روش جهت کنترل این بیماری، استفاده از ارقام مقاوم میباشد. سایر روشها بازدهی لازم را ندارند و کنترل بیماری بطور کامل صورت نمیپذیرد. تعیین نژاد عامل بیماری و بررسی میزان مقاومت میزبان در مراحل مختلف رشدی جهت تهیه ارقام مقاوم به زنگ زرد، کاملا ضروری است. به منظور بررسی و ارزیابی مقاومت نسبت به بیماری زنگ زرد، 14 لاین پیشرفته گندم به همراه رقم حساس بولانی به عنوان شاهد، که مجموعا 15 ژنوتیپ گندم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت و در مرحله گیاهچه ای در شرایط گلخانه با سه نژاد+ 166E14A ، + 70E34A و + 70E10A مورد آزمایش قرار گرفتند. تیپ آلودگی ژنوتیپها 20 روز پس از مایه زنی اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در شرایط این نژاد بین ژنوتیپ های گندم برای تیپ آلودگی اختلاف بسیار معنی داری وجود دارد. 42 درصد ژنوتیپ ها نسبت به هر سه نژاد زنگ زرد حساس و 40 درصد ژنوتیپ ها نسبت به نژادها دارای واکنش نیمه مقاوم تا نیمه حساس و 20 درصد ژنوتیپ ها ( M-85-7 ، Sep59 ، DN-11) نسبت به تمام نژادهای مورد مطالعه دارای مقاومت کامل بودند، ژنوتیپ های مقاوم مذکور دارای ژنهای مقاومت از نوع گیاهچه ای میباشند که میتوان از آنها به عنوان منابع مقاومت نسبت به این نژادها در برنامه های اصلاحی استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

تیپ آلودگی ، دوره کمون ، زنگ زرد ، گندم ، مقاومت گیاهچه ای