تاثیر تنش خشکی بر ژنوتیپ های حساس و متحمل گیاهان زراعی

خشکی و کمبود آب یکی از مهم ترین عوامل محدودکننده تولید محصول در اکثر نقاط دنیا از جمله ایران بشمار می آید. پاسخ گیاه در واکنش به تنش خشکی از طریق تغییرات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی،بیوشیمیایی و فرایندهای متابولیکی است که نمود آن در گیاه ظاهر می شود. یکی از اثرات تنش خشکی، کاهش صفات رشد گیاه از جمله کاهش طول ساقه، وزن خشک، سطح برگ و میزان نسبی آب برگاست. در بررسی مقایسه ژنوتیپ های متحمل و حساس به خشکی مشخص شده است که در ژنوتیپ های متحمل به دلیل وجود مکانیسم های مقاومت به خشکی، کاهش کمتری در رشد اندام هوایی و بهتبع آن تولید زیست توده و محصول رخ می دهد. حفظ آب برگ و کاهش تبخیر و تعرق مکانیسم های مهم اجتناب از خشکی هستند. در شرایط تنش خشکی قدرت حفظ آب برگ در ژنوتیپ های حساس بهخشکی کاهش می یابد، بنابراین آب موجود در برگ از طریق تبخیر سطحی و یا تعرق کاهش یافته و در نتیجه گیاه دچار کم آبی می شود. ژنوتیپ های متحمل به خشکی از ساز و کار های متفاوتی برای حفظآب برگ و جلوگیری از هدر روی آن برخوردارند. بعضی از این ساز و کارها کاهش سطح برگ جهت کاهش میزان تبخیر سطحی و تعرق و همچنین بسته شدن روزنه ها در شرایط تنش خشکی است. بنابراین می توان گفت که تفاوت ژنوتیپ های مختلف از نظر میزان نسبی آب برگ به تفاوت آنها در میزان جذب آب از خاک و همچنین توانایی آنها در افزایش کارایی سیستم ریشه ای و قدرت کنترل هدرروی آب از طریق روزنه ها مربوط می شود.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، میزان نسبی آب برگ ، ژنوتیپ حساس ، ژنوتیپ متحمل ، روزنه